Waarom staat de rente zo laag?

De Europese Centrale Bank heeft tijdens de vergadering van 10 maart 2016 haar belangrijkste rentevoeten nog eens naar omlaag gehaald. Banken betalen nu 0% om van de ECB te lenen. Hebben ze op het einde van de dag overschotten, geld dat ze niet hebben uitgeleend, dan moeten ze dat op de rekening van de ECB parkeren. En daar betalen ze een strafrente op van 0,4%. Zo dwingt de ECB de banken volop om kredieten te verstrekken. 

Door de ultralage rente en enkele andere maatregelen heeft de ECB een diepe economische depressie vermeden. De lagere rentevoeten hebben de gezinnen, en later ook de bedrijven, ertoe aangezet om opnieuw te beginnen lenen en consumeren. En dat heeft de economie weer op gang getrokken. Voor 2016 mikken we op een degelijke groei van om en bij de 1,5 procent voor de eurozone.

Maar dat volstaat niet voor de ECB. De inflatie staat nu op 0%, en de ECB wil die naar 2% krijgen. Dat is een ideaal percentage voor een gezonde economie. De vraag is dus of de ECB nóg een tandje moet bijsteken. 

Een nog lagere rente dan 0% zou een beperkte invloed hebben op de economie. Ook de overheden moeten dus een bijdrage leveren.

De huidige lage rente creëert ruimte in de begroting. Er moet namelijk minder rente betaald worden op de hoge overheidsschuld. De overheden moeten dus minder sparen om hun begrotingsdoelstellingen te halen. Wat op zijn beurt weer de mogelijkheid biedt om maatregelen te nemen die de economie verbeteren.

Een mooi voorbeeld zijn investeringen in infrastructuur, bijvoorbeeld wegenwerken. Het krikt onmiddellijk de groei op, want het gespendeerde geld komt rechtstreeks in de economie terecht. En ook op lange termijn duwt het de groei structureel hoger, want er zijn minder files. En nu maar hopen dat de overheden hier werk van maken.