Beurzen in correctiemodus

Bij de vooruitblik op de financiële markten voor 2022 werd een hogere volatiliteit vooropgesteld. Eén van de redenen was de onzekerheid met betrekking tot de nieuwe covidvariant, omikron, maar ook de houding van de centrale banken om de oplopende inflatie te bestrijden. De eerste weken van het nieuwe jaar waren duidelijk geen voortzetting van 2021. Dit was bijkomend te wijten aan de oplopende geopolitieke spanningen tussen Rusland en Oekraïne en de zwakke start van de vierdekwartaalresultaten. We lijsten het een en ander voor u op, zowel in tekst als in video.

De beurshandel is gisteren in een bloedbad geëindigd, tenminste voor de Europese aandelen (-4,1%). Wall Street (+0,25%) ontsnapte na een dolle rit op redelijk miraculeuze wijze aan een slachtpartij, maar dat neemt niet weg dat ook het socialistische China – en bij uitstek heel Azië - zich van zijn meest rode kant toonde. De dollar deed net zoals de Zwitserse Frank zijn eer als vluchtmunt aan, terwijl ook de langetermijnrentes een ietwat daalden (VS: 1,76%, EU: -0,09%). Na een sterkere opening gaf de olieprijs slechts een weinig terrein prijs (-0,14% tot 86,90 dollar).

De malaise vindt zijn oorzaak in een cocktail van toenemende spanning tussen Rusland en Oekraïne, rentevrees aan de vooravond van de vergadering van de Federal Reserve en zorgen over de sterkte en de lengte van het economische herstel. Aan de positieve kant noteren we dat de bedrijfsresultaten tot dusver niet unisono teleurstelden, terwijl de meest pijnlijke inflatie-opstoot achter de rug lijkt en er links en rechts sprake is van ontspanning op de toeleveringsmarkt.

1. Monetaire politiek: de Fed heeft het geweer duidelijk van schouder veranderd. We verwachten 4 renteverhogingen in 2022 en vermoedelijk een start van de balansafbouw. Slecht nieuws is dit niet, integendeel, we beschouwen dit als een bevestiging dat de Amerikaanse economie op volle toeren draait en van het monetaire infuus af mag. De vrees dat de Amerikaanse centrale bank hard op de rem zal moeten staan om het inflatiespook te bestrijden, delen we niet. De inflatiepiek bereiken we hoogstwaarschijnlijk in de volgende maanden en eens die afneemt, zal ook de druk op de centrale bank afnemen. Het is nu uitkijken naar de bijeenkomst van het monetaire comité op 26 januari 2022.
    
2. Geopolitieke spanningen: de militaire machtsontplooiing aan de grenzen van Oekraïne en Rusland zorgt voor stijgende energieprijzen. De geschiedenis leert echter dat pieken in de energieprijzen ten gevolge van geopolitieke spanningen vaak van korte duur zijn. Het tijdelijke opwaartse effect op de inflatie zal de houding van de centrale banken niet wijzigen. 
   
   
3.  Vierdekwartaalresultaten : de publicatie van de resultaten is pas gestart en de resultaten zijn goed met een aantal positieve verrassingen. Wel merken we dat een aantal bedrijven de vooruitzichten neerwaarts hebben bijgesteld, verwijzend naar de oplopende kosten, onder meer door een gebrek aan arbeidskrachten en de druk op de lonen. De vertrouwensindicatoren bevestigen echter nog steeds goede economische vooruitzichten, waarbij de groei van de winst per aandeel van 7% voor 2022 (voor de wereldindex) nog steeds vlot haalbaar lijkt met ruimte voor opwaartse verrassingen.
    
4. Omikron: het aantal besmettingen staat op een hoog peil en de ziekenhuisopnames stijgen, maar het algemene beeld is dat omikron algemeen minder ziekmakend is. De situatie verschilt van land tot land, maar in een aantal landen lijken de besmettingscijfers al over de top, de rest volgt wellicht snel. We gaan niet uit van verdere en strengere lockdowns. Eens de piek voorbij is, zijn versoepelingen mogelijk.

We krijgen de laatste dagen heel wat vragen over hoe we de oplopende spanningen tussen Rusland en Oekraïne inschatten. Uiteraard hebben we geen 'glazen bol' en kunnen we niet in het hoofd kijken van wereldleiders. Toch een paar bedenkingen op een rij:

Wat heeft Rusland te winnen bij een escalatie?

• Een snelle toetreding van Oekraïne tot de NAVO (wat Rusland absoluut niet wil omdat het een buffer wil opbouwen met het Westen) lijkt niet aan de orde.
• Een invasie van Oekraïne kan de status van het land als bufferstaat versterken maar komt aan een hoge prijs:
  • sancties zullen de Russische economie (die al niet schitterend presteert) erg veel pijn doen en de steun voor het regime bij het publiek en bij de oligarchen ondermijnen.
    
  • Oorlog en bezetting kosten geld en wellicht ook mensenlevens (opvallend dat de staats-gecontroleerde pers in Rusland weinig of geen aandacht besteed aan het conflict).
    
  • Het subtiele spel van het tegen elkaar uitspelen van Europese en Amerikaanse leiders wordt moeilijker wanneer een gemeenschappelijke vijand de banden versterkt. Bijkomende wapenopbouw door de NAVO in Europa en een uitbreiding naar andere landen (Finland? Zweden?) is waarschijnlijk. Rusland moet hier dan iets tegenover zetten.
    
  • Een invasie en sancties kunnen op kortere termijn voor fors hogere energieprijzen zorgen. Dat spijst de Russische staatkas,  maar op termijn versnellen ze allicht de energietransitie in West-Europa waardoor de grote energiereserves van het land moeten worden afgewaardeerd.

Wat als het toch escaleert?

• Sancties tegen Rusland zijn de logische respons:
  • de directe impact van deze sancties op de Westerse economieën zal heel beperkt zijn. Binnen de eurozone heeft Duitsland de sterkste handelsbanden met Rusland (1.9% van de totale export). De uitvoer naar Rusland komt overeen met amper 0,6% van het BBP van de eurozone. Van de invasie van de Krim in 2004, waarop ook met stevige sancties werd gereageerd, was nauwelijks iets te merken in de economische cijfers van de EU.
  • De indirecte impact zal echter veel groter zijn via een (wellicht tijdelijke maar) stevige stijging van de energieprijzen:
    • het is onduidelijk of de leveringen vanuit Rusland naar West-Europa zullen stilvallen bij een conflict (ook tijdens de Koude Oorlog bleven de kranen open). Rusland zal de leveringen wellicht niet éénzijdig stopzetten omdat het de petrodollars nodig heeft en vooral ook omdat het zijn status van 'betrouwbare' leverancier wil vrijwaren.
    • Feit is wel dat deze crisis bovenop een al erg gespannen energiemarkt komt, zeker wanneer ze vóór de lente zou uitbarsten. Tekorten (vooral aan gas) kunnen op termijn worden opgevangen, maar leggen op korte termijn wel op pijnlijke wijze de geopolitieke kwetsbaarheid van het Europese energiebeleid bloot.
    • Een verdere forse stijging van energieprijzen zal beletten dat de inflatiecijfers in de komende maanden naar beneden kunnen komen zoals verwacht in ons basisscenario. Meer agressieve centrale banken zullen dan, samen met de impact van hogere inflatie op de koopkracht, voor een veel somberder economisch klimaat zorgen.
    • Daarom hebben we dit geopolitiek risico opgenomen in ons 'Inflatie hoog van langer' risicoscenario dat nu met stip bovenaan staat in onze lijst van risico's op ons basisscenario.

We blijven hopen op en uitgaan van een de-escalatie van dit conflict vooral omdat de menselijke impact ervan onnoemelijk veel groter zal zijn dan de economische ongemakken die we hierboven hebben opgesomd.

We blijven de ontwikkelingen opvolgen. Wenst u meer informatie over de KBC-Beleggingsstrategie? Uw private banker of wealth manager is uw aanspreekpunt.

Deze publicatie vormt een algemene duiding van de economische actualiteit en kan niet beschouwd worden als beleggingsadvies of als beleggingsaanbeveling met betrekking tot de beschreven financiële instrumenten, noch wordt er enige beleggingsstrategie voorgesteld. In sommige gevallen kan deze publicatie evenwel verwijzen naar en samenvattingen bevatten van  beleggingsaanbevelingen van andere entiteiten van de KBC-groep. De informatie opgenomen in deze publicatie mag worden hergebruikt, op voorwaarde dat dit wordt aangevraagd en dat KBC expliciet met dit hergebruik heeft ingestemd. Het hergebruik moet in ieder geval beperkt blijven tot de tekstuele informatie. KBC Bank heeft beroep gedaan op de door haar betrouwbaar geachte bronnen voor de informatie opgenomen in deze publicatie. De accuraatheid, volledigheid en tijdigheid van de informatie wordt evenwel niet gegarandeerd. Er wordt niet gewaarborgd dat de voorgestelde scenario’s, risico’s en prognoses de marktverwachtingen weerspiegelen noch dat ze in realiteit tot uiting zullen komen.
KBC Groep NV noch enige andere vennootschap van de KBC-groep (of enige van hun aangestelde) kunnen aansprakelijk gesteld worden voor enige schade, rechtstreeks of onrechtstreeks, die het gevolg is van de toegang tot, de consultatie of het gebruik van de informatie en de gegevens vermeld in deze publicatie of op de websites www.kbc.be, www.kbcsecurities.be, www.kbcprivatebanking.be en www.kbceconomics.be/nl.html.