Successieplanning: een stand van zaken

In onderstaand artikel beschreven we de stand van zaken op 26 februari 2021.
Ondertussen werd het ontwerp van decreet waarvan sprake in het artikel, op 17 maart 2021 goedgekeurd in het Vlaams Parlement.
De wijzigingen op het Vlaams niveau zoals hieronder beschreven, zijn definitief en zullen dus ingaan op 1 juli 2021.

We schreven het een tijdje geleden al op deze nieuwsberichten: er beweegt heel wat op het vlak van successieplanning. Maar hoever staan we vandaag? En ziet u nog het bos door de bomen? In dit artikel geven we een samenvattend overzicht.

Federaal niveau: Exit ‘kaasroute’

Tot voor 15 december 2020 bestond er geen verplichting om schenkingen van roerende goederen die in het buitenland verleden werden, in België te laten registreren. Een schenking van bv. een effectenportefeuille kon bijgevolg zonder schenkbelasting in Nederland gebeuren (en zonder erfbelasting als u niet overleed in de verdachte periode van 3 jaar - zie ook hieronder meer over deze periode). 

De zgn. ‘kaasroute’ (verwijzend naar de schenkingsaktes die in Nederland verleden werden) is nu definitief gesloten. Voortaan moeten alle buitenlandse notariële aktes in België geregistreerd worden (met gevolg dat er schenkbelasting op verschuldigd zal zijn).  

Op Vlaams niveau

Op Vlaams niveau zijn de voorgenomen wijzigingen in een ontwerp van decreet (tot wijziging van de codex fiscaliteit) opgenomen. Recent werden hier nog een aantal wijzigingen aangebracht, en werd het ontwerp goedgekeurd in de commissie. Let wel, het ontwerp moet nog belangrijke stappen van het wetgevend proces doorlopen vooraleer het definitief is.
De wijzigingen zouden ingaan vanaf 1 juli 2021, met name voor overlijdens vanaf die datum. Hierna een overzicht van de laatste stand van zaken op het vlak van de verlenging van de ‘verdachte periode’, het duolegaat en de vriendenerfenis. 

1. Verlenging van de ‘verdachte periode’

Wanneer u vandaag een schenking doet zonder deze te laten registeren en dus zonder schenkbelasting te betalen in België, moet u nog 3 jaar in leven blijven opdat de schenking niet zal belast wordt in de erfbelasting. Concreet gaat het over hand- of bankgiften die niet geregistreerd zijn of (voor 15 december 2020) schenkingen in het buitenland (bv. voor een Nederlandse notaris; maar zie hierover het eerste onderdeel van dit artikel).

Vorig jaar kondigde de Vlaamse Regering aan dat ze deze termijn wilde verlengen naar 4 jaar. Maar ook dat, wanneer de kaasroute effectief gesloten zou worden, deze geplande verlenging zou geschrapt worden uit het ontwerp van decreet. Wat ondertussen ook effectief is gebeurd: de ‘verdachte periode’ blijft bijgevolg 3 jaar.  

2. Duolegaat 

In het verleden werd de techniek van het duolegaat gebruikt om iets na te laten aan (zwaar belaste) verre familieleden of vrienden en dit op een fiscaalvriendelijke manier. In een testament begunstigde de erflater een goed doel, onder de last om een (netto)legaat uit te keren aan de verre verwanten én de erfbelasting van beide te betalen. Win-win voor de erfgenamen én voor het goede doel dus.

Het ontwerp van Vlaams decreet schaft de techniek van het duolegaat niet af, maar maakt het niet langer fiscaal interessant voor de erfgenamen. Door het wegvallen van het voordeel voor de erfgenamen, lopen de goede doelen uiteraard het risico minder geschonken of gelegateerd te krijgen. Het voorontwerp tracht dit te compenseren door het tarief voor schenkingen en legaten aan goede doelen te verlagen naar 0%.

Wie een duolegaat heeft opgenomen in zijn testament, laat dit dus best herbekijken en - indien nodig - aanpassen.

3. Vriendenerfenis

De laatste maatregel die in het ontwerp van decreet in Vlaanderen is voorzien, is de vriendenerfenis. Vanaf 1 juli 2021 zult u een bedrag van 15.000 euro aan een (of meerdere) familieleden of vrienden kunnen nalaten aan het laagste tarief van erfbelasting, nl. 3% in de plaats van 25%. De invoering van de vriendenerfenis vormt ook een compensatie voor het fiscaal minder aantrekkelijk maken van het duolegaat. Let wel, het bedrag is begrensd tot  15.000 euro in zijn totaliteit, ongeacht hoeveel personen u wenst te begunstigen. Het moet bovendien voorzien worden in een testament; zowel een authentiek als een onderhands testament zijn toegelaten.

Uitstel van erf- en registratiebelasting in Vlaanderen

Tot slot vermelden we nog dat het tijdelijk uitstel van erf- en registratiebelasting in Vlaanderen verlengd wordt tot 30 april 2021.

In principe is de termijn voor de indiening van een aangifte van nalatenschap maximaal vier maanden vanaf het overlijden (in bepaalde gevallen kan dit ook 5 of 6 maanden zijn). In de huidige coronacontext is het echter moeilijk om binnen deze termijn alle (fiscale) formaliteiten te vervullen en daarom wordt deze met twee maanden verlengd. Concreet komt het erop neer dat er geen belastingverhoging zal toegepast worden als de aangifte van nalatenschap laattijdig plaatsvindt, voor zover de oorspronkelijke termijn afloopt tussen 1 november 2020 en 30 april 2021 en de fiscale verplichtingen nageleefd worden voor 30 april 2021. Hetzelfde geldt voor de registratieformaliteiten bij de aankoop van een woning (om van een gunstregime te kunnen genieten). Dit uitstel is automatisch van toepassing en hoeft niet aangevraagd te worden.

Ook in het Brussels Hoofdstedelijk en het Waals Gewest wordt uitstel verleend voor de betaling van registratie- en successierechten. De termijn wordt met vier maanden verlengd, op voorwaarde dat de oorspronkelijke termijn is verstreken tussen 1 november 2020 en 31 januari 2021.

Besluit

Zoals u in dit artikel kan lezen zal er in de nabije toekomst een en ander wijzigen. Wij volgen de evoluties op het vlak van successieplanning van nabij op. Hebt u vragen voor een expert financiële planning, aarzel niet om uw relatiebeheerder te contacteren.

Hebt u hierover nog vragen?

Neem dan contact op met uw private banker of wealth officer. Zo nodig schakelt hij een expert Financiële Planning  in om u te helpen.

Maak kennis met KBC Private Banking & Wealth
Inschrijven op onze nieuwsbrief

U mag dit nieuwsbericht niet beschouwen als een beleggingsaanbeveling of als advies.