Wie beslist er of ik een vaccin krijg als ik dat zelf niet meer kan beslissen? En kan de zorgvolmacht hierin een rol spelen?

Nu de vaccinatieplanning tegen het coronavirus stilaan concreet wordt, zal ieder van ons op een bepaald ogenblik de mogelijkheid geboden worden om zich te laten vaccineren.

Sterk aanbevolen maar niet verplicht

De vaccinatie tegen COVID-19 is, hoewel sterk aanbevolen, niet verplicht. Aan elke meerderjarige persoon zal de vraag gesteld worden of hij/zij wenst gevaccineerd te worden of niet. Zonder uitdrukkelijke toestemming zal de zorgverstrekker het vaccin niet toedienen.

De betrokken persoon is niet (meer) in staat om zijn wil te uiten

Als de persoon echter zelf niet (meer) kan aangeven of hij al dan niet wenst gevaccineerd te worden en dus wilsonbekwaam is, moeten we terugvallen op de wet op de patiëntenrechten.

Deze wet beschrijft de kenmerken van de relatie tussen de patiënt en de beroepsbeoefenaar en heeft tot doel de kwaliteit van de gezondheidszorgen te verbeteren. Zo worden de basisrechten van de patiënt opgesomd net als de modaliteiten voor het bijhouden van het patiëntendossier en de toegang ertoe.

Tevens wordt bepaald wie de patiënt, die niet (meer) in staat is om zelf zijn rechten uit te oefenen, kan vertegenwoordigen.

Er zijn twee categorieën van patiënten die kunnen worden vertegenwoordigd:

  • minderjarige patiënten (<18 jaar) zijn handelingsonbekwaam en kunnen niet zelf de de beslissing nemen of ze al dan niet ingeënt willen worden. Op basis van hun ouderlijk gezag kunnen de ouders (of een voogd) dit wel voor hen beslissen;
  • meerderjarige patiënten die niet meer zelf kunnen beslissen. Of de patiënt al dan niet in staat is om zijn wil te uiten, bepaalt een feitelijke beoordeling door een zorgverlener. We denken aan een patiënt in coma of iemand die lijdt aan de ziekte van Alzheimer. In dergelijke situaties oefent de door de patiënt benoemde vertegenwoordiger zijn rechten uit. De patiënt kan vooraf deze persoon aanwijzen via een gedagtekend en (door beiden) ondertekend schriftelijk mandaat. De overheid heeft hiertoe een modeldocument gepubliceerd op de website van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid.

Kan dit ook in een zorgvolmacht geregeld worden?

Zeker. Sinds 1 maart 2019 werd het mogelijk gemaakt om beschikkingen omtrent de persoon op te nemen in de zorgvolmacht. De lasthebber kan dan op basis van de zorgvolmacht beslissen over medische behandelingen en dus ook of de onbekwame patiënt wel of niet een vaccin zal toegediend krijgen. Zo'n beslissing zal beïnvloed worden door o.a. de gezondheidstoestand van de onbekwame persoon.

Als voor de onbekwame persoon door de vrederechter een bewindvoerder werd toegewezen, dan is het de bewindvoerder die, met controle door de verderechter, beslist over het al dan niet toedienen van het vaccin.

Is er geen vertegenwoordiger of bewindvoerder aangeduid, dan zullen de familieleden beslissen. De wet voorziet hiertoe in een rangregeling, waarbij in eerste instantie de echtgenoot (of wettelijk/feitelijk samenwonende partner) de beslissing neemt, gevolgd door de meerderjarige kinderen, de ouders en tot slot een meerderjarige broer of zus.

Als er geen familie is, dan kan tot slot de zorgverlener de beslissing tot vaccinatie nemen.

De wilsonbekwame patiënt wordt in de mate van het mogelijke en in verhouding tot zijn begripsvermogen bij de uitoefening van zijn rechten betrokken.

De zorgvolmacht

We lichten de zorgvolmacht nog even toe. Hebt u een zorgvolmacht laten opstellen na 1 maart 2019, dan is de kans groot dat er een bepaling in opgenomen is over de vertegenwoordiging voor medische beslissingen. De lasthebber kan dan ook over het al dan niet toedienen van het vaccin beslissen in uw naam. Dateert uw zorgvolmacht echter van voor 1 maart 2019, dan kunt u op elk moment beslissen om deze nog uit te breiden met een bepaling omtrent de bevoegdheid tot het nemen van medische beslissingen.

Lees ook ons nieuwsbericht over de zorgvolmacht. 

Aarzel niet uw private banker of wealth offcier aan te spreken mocht u hierover vragen hebben. Zo nodig schakelt hij of zij een expert Financiële Planning in.

 

Maak kennis met KBC Private Banking & Wealth
Inschrijven op onze nieuwsbrief

Dit nieuwsbericht mag niet worden beschouwd als een beleggingsaanbeveling of advies.