In de leer bij verzamelaars van hedendaagse kunst
Ons belangrijkste advies is om kunst niet alleen te zien als een financiële investering.
Paul Declercq en Marie-Rose Benoot
Hoeveel kunst kun je in één woning onderbrengen? Het West-Vlaamse koppel Paul Declercq en Marie-Rose Benoot benut inventief elke plaats in hun woning om van hun passie te kunnen genieten. Van ondernemer tot fervente kunstverzamelaar, met als grootste voorwaarde: Belgische kunst van levende kunstenaars.
Tijdens een reis door Frankrijk kwamen ze in contact met het oeuvre van de Franse postimpressionist Paul Madeline (1863-1920) en lieten zich verleiden tot een aankoop. Toen de galeriehoudster bij een tweede aankoop lachend zei dat ze nu verzamelaars waren, konden ze de gevolgen niet inschatten.
Elkaars beste klankbord
Op de vraag of ze een klankbord hebben om zich te beraden over toekomstige aankopen, verwijzen ze spontaan naar elkaar. "We zijn laatbloeiers", vertelt Paul, "maar hebben de laatste jaren wel een mooi verzamelritme opgebouwd."
"We zijn complementair", vult Marie-Rose aan, "bij ons is 1+1=3". Tijdens het interview zullen ze elkaars woorden inderdaad vaak aanvullen.
Zij als een kleurrijk toonbeeld van levenslustige uitbundigheid en Paul als iemand die zichzelf omschrijft als een peinzende creatieveling met een ingetogen diepgang.
We hebben onze eigen stijl en toch slagen we erin om een mooie harmonie te vinden. De kunst die we kopen en waar we tussen leven, is een vertaling van ons levensverhaal, van ons zijn. Het is één van de kenmerken van onze collectie. Marie-Rose voegt er bovendien aan toe dat het als beginnend verzamelaar belangrijk is om een rode draad te vinden. Wij besloten om de focus te leggen op levende Belgische kunstenaars. Er is in België immers een groot aanbod van kwalitatieve kunst!
Het werk van de Franse kunstenaar Paul Madeline mag dan inderdaad prachtig zijn, we voelden dat er voor ons persoonlijk iets ontbrak. De kunstenaar overleed meer dan een eeuw geleden. Een bepaalde lichtinval, een onbekende locatie… We konden hem niets meer vragen en beseften dat we niet alleen nood hadden aan de schoonheid van een werk, maar ook aan het contact met de kunstenaar.
"Het is belangrijk dat je kunt meegroeien met hun oeuvre en in dialoog treden. Je moest eens weten hoeveel boeiende en inspirerende kunstenaars allemaal al aan deze tafel hebben plaatsgenomen.
We willen de kunst ook niet voor ons alleen houden, we sluiten de werken niet op, we geven ook werken in bruikleen. Als Cindy Wright of Hans Vandekerckhove een werk wil tonen op een overzichtstentoonstelling, dan geven we die met alle plezier in bruikleen."
Focus op de esthetische waarde van een kunstwerk
Begin nooit met de gedachte dat een kunstwerk zijn waarde zal behouden. Deze zal nu eenmaal fluctueren in functie van bepaalde trends.
"We zijn allebei gepokt en gemazeld in de modesector en merken dat er bijvoorbeeld nu veel meer kleur zit in kunst als reactie op de sombere periode.
Kunst is in de eerste plaats een emotionele investering. We zijn verzamelaars die dagelijks plezier beleven aan wat ons tweede leven is geworden."
Advies aan een startend verzamelaar
"Ons belangrijkste advies is om kunst niet alleen te zien als een financiële investering. Je koopt toch ook geen wagen met het idee dat deze 5 jaar later meer waard zal zijn?
Vervolgens start je een oefening in veelvuldig kijken naar kunst om je eigen smaakpatroon te ontdekken. Welk soort werk, stijl boeit je, voel je aan, zie je graag…? Informeren, lezen, kijken…"
Basisingrediënten voor verzamelen zijn kijken en lezen
Kunstenaars belanden niet toevallig in hun collectie, maar zijn het gevolg van dagelijkse info, ook naar nieuw talent. Paul bekent dat hij een actieve gebruiker van Instagram is, waar veel kunstenaars hun werken presenteren. Maar ook nieuwsbrieven van galerijen en veilinghuizen vormen een grote bron van informatie.
Verder lezen ze de typische kunstmagazines en trekken ze er vooral op uit. Jaarlijks leggen ze meer dan driehonderd bezoeken af: kunstenaarsstudio’s, beurzen en zeker ook academies waar artistiek talent zich voor de eerste maal kan laten opmerken.
Meten is weten
Paul lacht wanneer we hen vragen of ze nog andere tips hebben voor startende verzamelaars: inventariseer je collectie van bij de start!
Ze geven toe dat ze daar tot op heden te weinig hebben bij stilgestaan. Het koppel is nu volop aan de slag met een app voor collectiebeheer om alle info in een overzichtelijke structuur te laten gieten. Dat hoeft natuurlijk niet voor iedere verzameling, maar vanaf een aantal kunstwerken is het toch aan te raden om het overzicht niet te verliezen.
Het documenteren en inventariseren van een collectie vraagt immers de nodige tijd. Terwijl ze heel gestructureerd toelichten waar je aandacht aan moet besteden wanneer je je eerste kunstaankoop doet, arriveert de fotograaf. Tijdens de fotosessie passeren niet alleen kunstwerken van ‘usual suspects’ zoals Wim Delvoye, Koen Vanmechelen, Thomas Lerooy, Sofie Muller, maar ook jong talent als Flexboj & L.A., Floris Van Look, Karl Philips, Charline Tyberghein, Polly Pollet, STROOK, ROA … de revue.
Wist je dat 90% van de kunstwerken verkocht wordt voor minder dan 5.000 euro? Dus laat je niet overdonderen door de gigantische bedragen die op veilingen geboden worden. We kopen nooit met het oog op een meerwaarde, maar dat wil niet zeggen dat kunst niet in waarde kan toenemen.
In de voormalige kinderkamer hangt een vroeg werk van Rinus Van de Velde. De grootte ervan zorgt dat het niet in elke ruimte past en we konden het dan ook voor een correcte prijs kopen. Achteraf is het niet alleen een esthetische meerwaarde gebleken.
Op de laatste vraag welk kunstwerk een mooie droom blijft, is hun antwoord snel en duidelijk: ‘Zeeberg’ (2011) van Thierry De Cordier en ‘Sometimes Making Something Leads to Nothing’ van Francis Alÿs. Maar ze zijn evenzeer nieuwsgierig naar nieuw talent. De tafel zal de volgende jaren zeker nog veel aangenaam en inspirerend bezoek ontvangen!
Extra tips voor een eerste aankoop
- Vraag een duidelijke en overzichtelijke factuur met de volledige naam van iedere partij, datum, het juiste adres, titel en jaartal van het werk, de afmetingen, de materiaalomschrijving en liefst nog een foto van het werk.
- Vraag het echtheidscertificaat.
- Laat het werk signeren (al is het op de achterkant).
- Maak op voorhand duidelijke afspraken wie de kosten voor de levering betaalt.
- Is de btw inbegrepen in de vermelde prijs en hoeveel bedraagt deze (6% in geval kunstenaar factureert of 21% als de galerie de factuur opmaakt).
- Hoe kan het werk het beste opgehangen worden en zijn de nageltjes erbij geleverd?
- Vraag fotomateriaal aan de galerie bij aankoop, dan hebt u deze informatie alvast als er een vraag komt voor een bruikleen - een goede galerie zal u dit gratis bezorgen.
- Leg een map aan met de facturen en certificaten.
- Hou zelf de historiek bij van de bruiklenen die u gegeven hebt.
- Neem een optie op een werk, al is het voor een paar uur om thuis alles nog eens na te meten, want kunst in een huiskamer komt anders over dan in een galerie met grote witte muren.
- Bespreek vooraf wie de eigenaar wordt van het werk, dit is van belang voor de erfenisregeling.
