Cera & KBC, een sterk team

Al meer dan een kwarteeuw vervult Cera de rol van kernaandeelhouder voor KBC. Met haar coöperatieve basis is Cera een aparte, unieke stem in het geheel. Tijd voor een gesprek met CEO’s Frederik Vandepitte van Cera en Johan Thijs van KBC Groep over wat hen bindt. “Die verankering in België zorgt dat wij op lange termijn denken.”

Vandepitte: “Beide vinden hun oorsprong in dezelfde beweging, toen de landbouwers op het platteland een aantal initiatieven namen om zich beter te organiseren. Er ontstonden verenigingen die samenwerkten voor bijvoor¬beeld de aankoop van producten, maar gaandeweg ook financiële dienstverlening en verzekeringen. Zo werd op vrij korte tijd een toegevoegde waarde gecreëerd die de boeren toeliet zich uit de armoede te werken.
Welvaartcreatie en welzijn gingen daarbij eigenlijk hand in hand, en uit die hele beweging is zo de Boerenbondgroep gegroeid, ABB Verzekeringen, CERA Bank, Aveve, SBB … “
 

Vandepitte: “Dat klopt, zeker op bancair vlak was dat zo. Er waren tal van kleine lokale gilden die zich organiseerden volgens een aantal basisprincipes. Een daarvan was dat hun aandeelhouders tegelijk de gebruikers van hun financiële producten waren. Door de beperkte middelen die er in een lokale gemeenschap waren, samen te brengen in een coöperatie, konden de vennoten aan elkaar kredieten verstrekken en stappen zetten naar meer financiële zekerheid. Friedrich Wilhelm Raiffeisen was de grondlegger van de coöperatieve gedachte ‘Doe samen waar je alleen te klein voor bent’. De Raiffeisenkassen waren aparte coöperaties, met daarboven een koepel, de CEntrale RAiffeisenkas. CERA dus.

Thijs: “ Wat veel mensen niet weten is dat de eerste verzekeraars in Europa onderlinge verzekeraars, zeg maar coöperatieve verzekeraars, waren. Ook in België was dat het geval.

Op deze basis werd de “Assuranties van de Belgische Boerenbond” geschoeid binnen het landbouwmilieu. Trouwens, tot op heden zijn er in België nog een dertigtal onderlinge verzekeraars, die quasi allen, indertijd bij ABB Verzekeringen, vandaag bij KBC verzekeringen, herverzekerd zijn. Ook Kredietbank en haar dochter Bank van Roeselare, zijn in die filosofie ontstaan, maar dan vanuit de ondernemers. Die hadden andere financieringsnoden dan de landbouwers. Ze begonnen bijvoorbeeld overzee zaken te doen, en zo ontstond ook in hun midden een gemeenschappelijke bank. In 1998 is die dan samen met ABB en CERA Bank gefuseerd tot KBC. “

Vandepitte: “Dat was een fundamentele verschuiving. Op het moment van de fusie was CERA Bank een coöperatieve bank met meer dan een half miljoen klanten die eigenaar-aandeelhouder waren. KBC nam de bankactiviteiten over. Cera kreeg in ruil een belangrijke participatie en nam met haar coöperatieve structuur de rol van kernaandeelhouder op zich.

Door samen met MRBB en een groep families anker-aandeelhouder te zijn, kunnen wij voor een stabiel aandeelhouderschap zorgen en wegen op de langetermijnontwikkeling van de groep. Zodat die nog generaties kan blijven bestaan.”

Vandepitte: “We ondersteunen het idee dat je door ondernemerschap, door samenwerking en solidariteit, waarde kunt creëren en er op vooruit kunt gaan. Want als je middelen hebt, kan je die delen en solidair zijn met mensen die dat nodig hebben.

En aangezien ons patrimonium is geïnvesteerd in KBC, is het voor ons heel belangrijk dat de groep het goed doet op lange termijn. We zijn het onze vennoten verplicht hun middelen op een zorgzame manier te beheren. Dat doen we via die bestuurders in de structuren van KBC-groep, maar wij nodigen ook elke maand een van de gedelegeerde bestuurders van KBC uit naar onze raad van bestuur. De dialoog daar zorgt ervoor dat ook binnen onze structuren voldoende vertrouwen is dat wij onze rol als kernaandeelhouder goed kunnen vervullen.

En dat gaat verder dan louter waarden. Het gaat in de eerste plaats over de strategische ontwikkeling op lange termijn, over investeren in innovatie, oog hebben voor duurzaamheid in de brede zin, maar ook voor good governance en risk management.”
 

Thijs: “Heel belangrijk! Het maakt duidelijk dat een significant deel van de Belgische bevolking zich achter de waarden van Cera schaart. Waarden die vertaald zijn in ons beleid. Het is dan ook niet verbazend dat nagenoeg alle Cera-vennoten ook klant zijn bij ons. Het omgekeerde is ook waar. 

Klanten van KBC die nog geen link hebben met Cera, kunnen gemakkelijk via onze mobiele applicatie en Kate, vennoot worden bij Cera. Als ze ons beleid een beetje kennen, zullen zij zich gemakkelijk terugvinden in de waarden van Cera. 42.000 personeelsleden van KBC en hun gezinnen, 400.000 Cera-vennoten, 13 miljoen klanten ... die verantwoordelijkheid zit continu ingebed in onze strategie.”

Vandepitte: “Het aantal klanten van KBC groeit, net als het aantal inwoners, dus als we een relevante coöperatie willen zijn, mogen ook wij niet stilstaan. Het is een gezonde toetssteen dat we nog altijd nieuwe vennoten aantrekken, waarvan een derde overigens jonger dan 25 jaar. Dat is belangrijk met het oog op de toekomst, want een groot stuk van de reserves in onze coöperatie zijn opgebouwd door de vele generaties voor ons. Men zegt wel eens dat wij de coöperatie eigenlijk lenen van onze kinderen. Het is dus mijn opdracht om ze in goede gezondheid te kunnen doorgeven aan die volgende generatie.”
 

Vandepitte: “Naast het vooruitzicht op een jaarlijks coöperatief dividend en de steun aan maatschappelijke projecten rond inclusie, cohesie en samenwerking, bestaan de voordelen voor onze vennoten uit unieke kortingen op producten, diensten, evenementen, zelfs opleidingen rond een brede set van thema’s, want met 400.000 vennoten heb je natuurlijk veel interesses en leeftijden. Daar zitten ook een aantal KBC-voordelen tussen. Al die aanbiedingen vinden onze vennoten in een magazine dat twee keer per jaar verspreid wordt. We hebben overigens ook een jongerenmagazine en als Cera-vennoot geniet je tot je 30 jaar van een gratis jongerenrekening bij KBC.”

Vandepitte: “Lokale aanwezigheid is zowel voor KBC als Cera heel belangrijk, want we willen voeling houden met wat er leeft in de lokale gemeenschappen, waar onze vennoten en de KBC-klanten leven. Bij Cera houden we die voeling via de regionale adviesraden. We hebben het land opgedeeld in 45 regio’s. In elke regio komen zo’n 25 vennoten 3 keer per jaar samen om te beslissen over Cera’s steun aan lokale projecten. Jaarlijks zijn dat ongeveer 700 organisaties die een financiële impuls krijgen. Dat zijn opgeteld heel veel vzw’s, zorginstellingen en verenigingen waarvan we de mensen kennen, weten waar ze mee bezig zijn. In elke adviesraad zitten ook twee KBC-collega’s van het kantorennetwerk.”

Thijs: “Als bank en verzekeraar zijn we de facto verweven met de lokale samenleving. Niet alleen voor particulieren maar ook voor bedrijven. Dat was zo 130 jaar geleden, en eigenlijk is er niets veranderd. Zelfs al leven we nu in een meer gedigitaliseerde wereld, digitaliteit faciliteert toegankelijkheid maar sociale verwevenheid zal altijd blijven. Aanwezigheid in de regionale adviesraden is inderdaad het ideale middel om de vinger aan de maatschappelijke pols te houden. Het laat ons toe om inzichten te verwerven in wat er leeft en hoe wij daar als financiële instelling kunnen op inspelen. Maar ook, het laat ons toe om te zien hoe die gemeenschap reageert op initiatieven die wij als KBC hebben genomen. Kortom, het maakt ons wijzer.”

Vandepitte: “Een coöperatie heeft haar eigen dynamiek, is sterk waardegedreven, en dus is er ook heel veel ruimte voor inspraakmomenten. Daardoor beweegt alles soms wat trager, maar het voordeel is dan weer dat als je het in beweging krijgt, je meteen heel veel mensen mobiliseert. En dat brengt opnieuw uitdagingen mee, want de jongeren die ik daarnet vermeldde, komen in een coöperatie terecht met een bepaald aanbod, maar het is niet evident om die jongeren te fideliseren, zodat ze ook betrokken worden bij de maatschappelijke werking. En jongeren vandaag zijn veeleisend, niet alleen wat betreft communicatiemiddelen maar ook wat betreft het niveau van dienstverlening dat ze verwachten. Wij moeten daar als coöperatie op inspelen en op anticiperen.”
 

Vandepitte: “Door er op een gepaste manier mee te communiceren, een aanbod te brengen dat relevant is, met bijvoorbeeld kortingen op festivals, zaken die ze samen kunnen beleven, maar ook rond bewegen, sporten … En dan is er ook een groep die heel begaan is met wat in de maatschappij gebeurt. Ze hebben een gezonde scepsis, en daar moeten wij een gepast antwoord op hebben.”

Vandepitte: “Veel mensen hebben mij aangeraden om in het begin vooral geduldig te observeren wat de dynamiek binnen zo’n coöperatie is. Als je het gewoon bent om in structuren te werken waar er heel snel gescha¬keld wordt eenmaal de strategie en het actie¬plan bepaald zijn, is dat immers wel even aanpassen. Het was dus kwestie van me te omringen met de juiste mensen en feedback te vragen.

Het grootste verschil met mijn vorige job is dat in deze coöperatie veel meer op langere termijn wordt gedacht. Ik heb altijd in professional services gewerkt, nu heb ik te maken met een basis van 400.000 particulieren. Dat is van B2B naar B2C: plots zijn er heel veel mensen die jou misschien wel kennen, of iets van je willen horen, die je zelf persoonlijk niet kent. Dat is een andere manier van communiceren. Dat was aanpassen.”
 

Vandepitte: “We hebben elkaar leren kennen toen ik bij Morgan Stanley werkte op een belangrijk project voor KBC. Op een kick-off¬meeting met een aantal KBC-collega’s kwam Johan toen binnen, en het duurde niet lang of hij gaf ons een soort Insurance 101: de basislessen van wat het verzekeringswezen inhield. Dat was overigens nog midden in de financiële crisis, en we hebben toen best een lange periode intens samengewerkt tot we die projecten tot een goed einde konden brengen."

Thijs: “Ik herinner me die kennismaking nog. Het was best wel grappig want we hadden een andere visie hoe we de projecten waarvoor de hulp van Frederik was ingeroepen, moesten afwerken. Hoe dan ook, als CEO van de Verzekeraar voelde ik me 100 % verantwoordelijk en zette me dan ook meteen in de leiding van het project, wat volgens investment banker standards, niet altijd gebruikelijk bleek te zijn. Wekelijks hadden we meetings, heel intens want inderdaad midden in de financiële crisis, maar het resultaat mocht er wel zijn. En wat het belangrijkste was, we hebben in die periode een hechte band opgebouwd, gebaseerd op het grootste respect voor elkaar.”

Thijs: “Het lijkt alsof die maar veertien dagen geduurd hebben.”

Thijs: (lacht) “Time flies for sure, maar fun was het niet altijd. Ik heb mijn hele professionele leven in geledingen van KBC of haar voorgangers gewerkt, en ben uiteindelijk CEO geworden op een moment dat het niet goed ging: in volle financiële crisis. Dat was turbulent. De buitenwereld was erg vijandig, want veel mensen hadden geld verloren. We zijn met een groep mensen keihard aan de slag gegaan om dat recht te trekken. Vandaag is KBC al geruime tijd bij de best presterende banken van Europa, en ondersteunen we de samenleving in al haar geledingen en dimensies. Daar mogen we best trots op zijn. Maar ja, soms lijken die tien jaar maar veertien dagen. Het ging aan driehonderd per uur.”

Vandepitte: “Sowieso moeten we nog eens samen gaan fietsen, maar los daarvan zou ik heel graag eens een groot maatschappelijk project willen uitdokteren waar zowel Cera als KBC de schouders kunnen onder zetten. “

Thijs: “Daar moet je me niet voor wakker bellen, hoor. Doe dat maar gewoon tijdens de uren.” (lacht).