Recent werden de teksten van het voorontwerp van het Vlaamse programmadecreet gepubliceerd. Hierin vindt u onder meer een aantal wijzigingen inzake schenk- en erfbelasting en registratierechten. We zetten de belangrijkste even voor u op een rijtje.

Hou er rekening mee dat deze maatregelen nog niet helemaal definitief zijn!

Bent u single en hebt u geen kinderen dan betalen uw erfgenamen (broers, zussen, anderen) hoge successierechten (tarieven tussen 25 en 55%). Vanaf 2026 zult u 100.000 euro aan een verlaagd tarief kunnen nalaten aan één of meerdere personen die onderworpen zijn aan de hoge successietarieven tussen broers en zussen of anderen. Dat moet u wel uitdrukkelijk in een testament voorzien.

Het verlaagd tarief bedraagt 3% (voor de schijf van 0 tot 50.000 euro) en 9% (voor de schijf van 50.000 tot 100.000 euro). Op de rest van uw nalatenschap (nl. het deel boven 100.000 euro) zijn de normale successietarieven tussen broers, zussen of anderen van toepassing. Wijst u meerdere personen in uw testament aan, dan wordt het maximumbedrag van 100.000 euro verdeeld naar verhouding tot het erfdeel van elkeen, tenzij u een andere verdeling hebt bepaald. Uit de Memorie van Toelichting blijkt dat het verlaagd tarief per persoon afzonderlijk wordt berekend, zonder dat het maximum van 100.000 euro per nalatenschap mag overschreden worden.

Een voorbeeld: u duidt 2 begunstigden aan die elk 50.000 euro krijgen. Ze worden elk belast op 50.000 euro aan 3%.

De singlevermindering moet aangevraagd worden in de aangifte nalatenschap.

Met de vriendenerfenis kunt u vandaag al een beperkt deel van uw vermogen fiscaalvriendelijk nalaten aan verdere familie en niet-bloedverwanten. U kunt hen namelijk tot 15.000 euro nalaten tegen het tarief van 3%, in plaats van de gebruikelijke 25%. U moet hiervoor een testament opmaken waarin u aangeeft welke erfgenamen de korting van de vriendenerfenis mogen inroepen.

Om het voordeel van de vriendenerfenis nog (verder) te kunnen genieten, moet het testament waarin de vriendenerfenis is opgenomen, dateren van voor 01-01-2026. De vriendenerfenis kan niet gecombineerd worden met het voordeel van de singlevermindering.

Het voordeel van de vriendenerfenis is beperkter (15.000 euro aan 3%), maar kan eventueel gebruikt worden als u niet in aanmerking komt voor de singlevermindering (omdat u een partner of afstammelingen hebt) en toch iemand het voordeel van de vriendenerfenis wil toekennen.

Vandaag hebt u als langstlevende partner recht op een vrijstelling voor het roerend erfdeel van 50.000 euro. Deze vrijstelling wordt vanaf 2026 opgetrokken naar 75.000 euro.

Aandelen van een familiale vennootschap of onderneming kunnen onder bepaalde voorwaarden aan een gunsttarief vererfd of geschonken worden. Belangrijkste wijziging hier is dat het ‘residentieel vastgoed’ wordt uitgesloten van het gunstregime voor de familiale vennootschappen. Meer bepaald zal het gunstregime niet meer gelden voor het gedeelte van de waarde van de aandelen dat het residentieel vastgoed (vastgoed dat tot bewoning wordt aangewend of bestemd is en bouwgronden) in de familiale vennootschap vertegenwoordigt.

Om het gunsttarief van 2 % voor aankoop van de enige gezinswoning te kunnen genieten, moet u aan een aantal voorwaarden voldoen. Het voorontwerp voegt nu de voorwaarde toe dat alleen de verwerving van de volle eigendom van een woning door uitsluitend natuurlijke personen nog in aanmerking kan komen voor het gunsttarief.

Gesplitste aankopen zullen dus uitgesloten worden van het gunsttarief. Daarnaast zullen aankopen waarbij een rechtspersoon medeverkrijger is, ook niet langer van het gunsttarief kunnen genieten.

Bovendien wordt er ook toegevoegd dat de hoofdverblijfplaats voor een ononderbroken periode van minimum één jaar zal moeten behouden blijven in de aangekochte woning.

De wijzigingen inzake erf- en schenkbelasting zijn van toepassing voor overlijdens vanaf 01-01-2026 en authentieke akten vanaf 01-01-2026.

De verstrengde voorwaarden voor het gunsttarief verkooprecht treden in werking voor onderhandse verkoopovereenkomsten die worden gesloten vanaf 01-01-2026.

In december 2024 had de Waalse regering al angekondigd hoe de successierechten in het Waals Gewest worden aangepast. De details hiervan kunt u terugvinden in dit nieuwsartikel.

In Brussel wordt de zogenaamde ‘verdachte periode’ bij een niet-geregistreerde schenking van roerende goederen in navolging van het Vlaamse en Waalse Gewest ook opgetrokken van 3 naar 5 jaar. Deze verlengde periode zal van toepassing zijn op niet-geregistreerde schenkingen, zoals bankiften, die plaatsvinden na 1 januari 2026. Lees het nieuwsartikel.

Hebt u hierover nog vragen? Contacteer uw private banker of wealth manager.