Iets nalaten aan uw kleinkinderen bij uw overlijden

Uw kleinkinderen een voorsprong geven in het leven door een financieel duwtje in de rug? Dat is de wens van veel grootouders. Misschien kunnen uw kleinkinderen het vermogen bovendien beter gebruiken dan uw eigen kinderen. Mooi meegenomen is dat het ook interessante fiscale troeven biedt. In onderstaand artikel geven wij u een overzicht van enkele mogelijkheden.

Als u ervoor kiest om uw kleinkinderen bij uw overlijden iets na te laten, blijft u zolang u leeft zelf baas over uw vermogen. Hebt u bij overlijden een regeling voor uw kleinkinderen voorzien en bedenkt u zich achteraf, bijvoorbeeld omdat u het vermogen zelf nodig hebt of omdat uw kleinkinderen op het verkeerde pad komen? Dan kan dat. U blijft vrij om over uw vermogen te beschikken zoals u dat wilt. Dat in tegenstelling tot een schenking bij leven aan uw kleinkinderen, die wel definitief is.

Pluspunt van een regeling bij uw overlijden is de discretie. U hoeft uw kinderen of kleinkinderen namelijk niet te informeren over de regeling die u bij uw overlijden voor de kleinkinderen voorziet. Schenkt u daarentegen bij leven? Dan weten uw (meerderjarige) kleinkinderen dat wél meteen.

Een planning naar uw kleinkinderen is ook fiscaal erg interessant.

Vooreerst slaat u als grootouder een generatie over (dit wordt ook ‘generation skipping’ genoemd). Dat is voordeliger dan wanneer het vermogen twee keer na elkaar vererfd wordt en er twee keer successierechten moeten worden betaald.

Een tweede voordeel is dat uw kleinkinderen – net zoals uw kinderen – genieten van de voordelige tarieven voor erfgenamen in de ‘rechte lijn’. Als u uw kleinkinderen betrekt bij uw nalatenschap, spreidt u uw vermogen over extra erfgenamen. Een deel van het vermogen dat uw kinderen zouden erven tegen de hogere successietarieven (bv. 9% of 27%), komt terecht bij uw kleinkinderen tegen lagere tarieven (bv. 3%). Uw achterkleinkinderen genieten van dezelfde tarieven. Opgelet: stiefkleinkinderen worden fiscaal als ‘vreemden’ beschouwd en worden daardoor tegen hogere successietarieven belast.

Daarnaast genieten erfgenamen in rechte lijn (zoals uw kleinkinderen) in het Vlaams Gewest een vermindering van successierechten als hun netto-erfdeel minder dan 50.000,00 euro bedraagt. In dat netto-erfdeel wordt zowel hun onroerend als roerend erfdeel meegerekend. Ook niet-geregistreerde schenkingen (dit zijn schenkingen waar geen schenkingsrecht op werd betaald) moeten worden bijgeteld, als ze die minder dan 5 jaar (of 3 jaar voor schenkingen van voor 01-01-2025) voor uw overlijden van u kregen. Wanneer het netto-erfdeel maximaal 12.500,00 euro bedraagt, dan is er zelfs géén successierecht verschuldigd. Dat voordeel geldt per grootouder en per kleinkind. Hebt u bv. 6 kleinkinderen en voorziet u elk 12.500,00 euro per kleinkind, dan gaat er in totaal 150.000,00 euro (= 12.500,00 euro x 6 x 2) van uw vermogen naar de generatie van de kleinkinderen én dat zonder dat hierop successierecht moet worden betaald.

Besef wel dat u uw kleinkinderen niet onbeperkt kunt begunstigen. Zowel uw kinderen als uw huwelijkspartner hebben namelijk een voorbehouden erfdeel. Voor uw kinderen is dit samen de helft van uw vermogen in volle eigendom (en als u gehuwd bent de helft van uw vermogen in blote eigendom), voor uw huwelijkspartner is dat de helft in vruchtgebruik met minstens het vruchtgebruik van de gezinswoning en de inboedel.

U kunt op verschillende manieren iets nalaten aan uw kleinkinderen.

Zo kunt u uw kleinkind aanduiden als begunstigde in een spaar- of beleggingsverzekering (tak 21/ tak 23) voor roerend vermogen. U kunt kiezen voor een begunstiging in een eigen polis zonder leeftijdsvoorwaarde. Uw kleinkind ontvangt dan het bedrag wanneer u overlijdt. Is uw kleinkind bij uw overlijden jonger dan 18 jaar? Dan wordt het bedrag op een geblokkeerde rekening geplaatst tot zijn/haar achttiende verjaardag.

Vreest u dat uw kleinkind op 18 jaar uw vermogen onbezonnen zou uitgeven en er nog niet rijp voor is om het nuttig te besteden? Dan kunt u kiezen voor een spaar- of beleggingsverzekering mét leeftijdsvoorwaarde (bv. 21 jaar of 25 jaar). U kiest dan zelf de datum waarop uw kleinkind ten vroegste de polis mag afkopen. Als bijkomende voorwaarde kunt u bepalen dat dit pas kan na uw overlijden. Pas op het ogenblik dat uw kleinkind de polis afkoopt, kan het vrij over de geldsom beschikken. Dat mits uw kleinkind op dat moment meerderjarig is.

Daarnaast kunt u uw kleinkind roerend vermogen nalaten via een (bancair) derdenbeding. Als u aan een effectenrekening of spaarrekening een derdenbeding koppelt, kunt u voorzien dat uw kleinkind vanaf een bepaalde datum (bv. een leeftijd die u kiest) een geldsom of effecten ontvangt.

Een andere mogelijkheid is om via testament een deel van uw roerend en/of onroerend vermogen bij uw overlijden na te laten aan uw kleinkind. Opgelet: is uw kleinkind nog geen 18 jaar wanneer u overlijdt? Dan moet de vrederechter machtiging verlenen voor de aanvaarding van uw nalatenschap. Dat is daarentegen niet nodig bij een spaar- of beleggingsverzekering of een derdenbeding. Wanneer u uw kleinkind te jong vindt om vanaf 18 jaar zelf te beschikken over het vermogen, dan kunt u via testament bijvoorbeeld een (tijdelijk) vruchtgebruik op het vermogen voorzien voor iemand anders dan uw kleinkind.

Heeft niet elk van uw kinderen (evenveel) kinderen? Dan kunt u als grootouder kiezen of u per kleinkind dan wel per familietak evenveel wenst te voorzien. Dat is uw persoonlijke keuze.

Stel: u hebt een zoon en een dochter. Uw zoon heeft twee kinderen, uw dochter heeft 1 kind. Wenst u iets na te laten aan al uw kleinkinderen, bv. 12.500,00 euro per grootouder en per kleinkind, dan kan dat. Wilt u bovendien op het niveau van uw kinderen de gelijkheid tussen elke tak bewaren? Dan kunt u, als u dat wenst, uw dochter hiervoor compenseren, omdat zij een kind minder heeft dan uw zoon. Belangrijk is dan dat zij dit bedrag buiten deel krijgt (bv. via begunstiging in een beleggingsverzekering of schenking waarbij dan telkens uitdrukkelijk wordt voorzien dat het buiten deel is).

Door aan ‘generation skipping’ te doen kunt u uw kleinkinderen een fijne start geven in het leven. Als kers op de taart zijn er de fiscale voordelen die een planning naar uw kleinkinderen helemaal de moeite waard maken.

Neem dan contact op met uw private banker of wealth manager.

U mag dit nieuwsbericht niet beschouwen als een beleggingsaanbeveling of als advies.