29.11.2021

Omikronvariant brengt periode van onzekerheid voor beleggers

Aandelenmarkten beleven een 'rode vrijdag' en wachten op meer nieuws rond nieuwe variant. De beleggingsomgeving blijft hierdoor wellicht nog paar weken onzeker.
Er is nog te weinig bekend over deze omikronvariant om gevolgen voor volksgezondheid en economie in te schatten.
We behouden voorlopig ons neutraal advies op aandelen.

Vorige vrijdag maakten de wereld en de financiële markten kennis met een nieuwe coronavirusvariant, die intussen de Griekse letter omikron werd toegewezen. De eerste nieuwsberichten en de categorisering door de Wereldgezondheidsorganisatie als 'variant of concern' dreef aandelenbeleggers op vrijdag naar de uitgang. De verliezen liepen op tot meer dan 4% op de Europese beurzen, terwijl de Amerikaanse markten ook zo'n 2 a 2,5% moesten prijsgeven. De lagere liquiditeit door 'Black Friday' versterkte mogelijk deze marktbewegingen. In de vroege handel op maandagmorgen leek er wat stabilisatie te komen, al kan de onzekerheid de komende weken nog wel boven de markten blijven hangen.

Wat weten we al?

Nog betrekkelijk weinig, zoals ook bij andere nieuwe varianten het geval was.

De nieuwe variant werd vorige week woensdag voor het eerst beschreven door Zuid-Afrikaanse wetenschappers, maar werd intussen door testen ook al in heel wat andere landen vastgesteld. Op vrijdag kreeg de variant van het WHO het label 'variant of concern', met een groot risico en de Griekse letter omikron werd toegewezen. De namen Nu en Xi leken om taalkundige en politieke redenen niet wenselijk.
De variant wekte vooral de aandacht door het hoge aantal mutaties (meer dan 50) ten opzichte van de originele Wuhan-variant en onder meer ook aan het spike-proteïne. Hiermee kan het virus zich vastmaken aan zijn gastheer. De omikronvariant is daarom een groot risico, want hij lijkt op het eerste zicht besmettelijker. Of deze ziekmakender is, weten we nog niet. Zuid-Afrikaanse artsen hebben hiervan nog geen bewijs gezien. In het beste geval is de nieuwe variant niet veel meer dan een verkoudheidsvirus. Echte resultaten worden pas binnen enkele weken verwacht.
De vrees bestaat ook dat door die mutaties de bestaande vaccins er minder goed tegen werken. Onder meer de mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna zijn specifiek gericht op de aanhechting via de spike-proteïnes. Beide kondigden al aan dat ze hun vaccins nu testen op de Omikronvarioant, en dat, als de vaccins minder goed werken, binnen de 2 à 3 maanden een aangepast vaccin kan gemaakt worden.
Heel wat landen gingen over tot nieuwe reisbeperkingen om de variant tegen te houden. Onder meer Israël en Japan sluiten hun grenzen voor buitenlanders. Andere beperken voorlopig de vluchten van en naar zuidelijk Afrika. Nieuwe beperkingen worden in de meeste Europese landen opgelegd, al is dit vooral om de deltagolf te bekampen.

Waarom reageren de markten hier zo sterk op?

Lagere beurzen, lagere rentes. Vrijdag leek het even terug maart 2020. De markten zijn niet gebaat met onzekerheid. De vrees bestaat dat de nieuwe variant het economische herstel terug zou kunnen ondermijnen. Al is het op dit moment nog gissen naar de impact. De vorige varianten hadden telkens een minder zware economische impact, op de eerste na. Dat vrijdag heel wat beurzen op lage liquiditeit draaiden door 'Black Friday' (vaak een brugdag na Thanksgiving in de VS), dreef mogelijk de verliezen wat op. De opdeling tussen 'covidwinners' en 'losers' speelde opnieuw volop. De 'stay at home'-aandelen deden het goed, net als de farma-industrie. Aandelen uit de energiesector, vliegtuigmaatschappijen, consumentensectoren, zoals toerisme en ook de financiële bedrijven kregen klappen. Ondanks deze daling spreken we nog niet van een correctie. Hiervoor moeten beurzen zo'n 10% dalen. Momenteel staan de wereldwijde aandelenmarkten zo'n 3,5% lager dan de piekniveaus die vorige week werden bereikt. In Europa is die daling wel iets groter (rond de -6,5%), vooral door de vrees dat het Europese herstel door de deltamaatregelen zal achterbrlijven. Dat de olieprijs zo'n 10% lager ging, is gegeven het niveau van de energieprijzen en de inflatie op zich eigenlijk geen slecht nieuws.

Hoe zijn we gepositioneerd en veranderen we van koers?

Onze beleggingsstrategie is momenteel neutraal ten opzichte van aandelen. We bouwden in oktober immers onze overwogen posities af ten voordele van cash. Die cash houden we achter de hand voor als er zich bijvoorbeeld een echte correctie zou voordoen en/of de economische vooruitzichten verder zouden verbeteren. De grote onzekerheid rond de nieuwe variant houdt ons voorlopig aan de zijlijn. Al zijn in zo'n omgeving snelle koerswijzigingen altijd mogelijk. Binnen de aandelenportefeuille helpt onze overweging in de farma-aandelen, maar verloren we wel wat terrein met onze overweging in de eurozone, in de financiële sector en in de consumentendiensten. We houden de komende weken ook ons economisch scenario opnieuw tegen het licht. Voorlopig lijken de nieuwe maatregelen niet zwaar door te wegen op de economische vooruitzichten.

Waar moeten we de komende weken naar kijken?

Wetenschappelijk onderzoek op de Omikronvariant. Binnen enkele weken zal bekend zijn wat de karakteristieken van het nieuwe virus zijn (besmettelijkheid, ziekmakendheid) en zal er ook nieuws zijn over hoe goed de vaccins hiertegen werken.
De ontwikkelingen van covid zelf: verspreidt het virus zich snel in Zuid-Afrika en in andere landen? En zijn er indicaties dat het aantal zwaardere ziektegevallen in Zuid-Afrika snel oploopt? Dat laatste zou beleggers in paniek kunnen doen slaan. De drie vorige gevaarlijke varianten, alpha, beta en delta (vroeger respectievelijk de Britse, Zuid-Afrikaanse en Indische variant genoemd), zorgden initieel ook voor onrust. Maar desondanks herstelde de economie verder en konden de aandelenbeurzen nieuwe records optekenen.
Reacties van publieke overheden: gaan landen terug over tot strengere maatregelen en lockdowns? Worden de internationale grenzen terug gesloten? Grotere beperkingen kunnen het economische herstel fnuiken en ook de problemen van de toeleveringsketens vergroten.
Centrale banken: de voorbije weken waren de financiële markten in de ban van de verwachte afbouw van de centralebankensteun. De Federal Reserve begint de afbouw van zijn QE-programma en er werden voor volgend jaar al een aantal renteverhogingen ingepland. Het is dus uitkijken hoe de centrale banken hierop gaan reageren.