Donkere wolken boven de Belgische economie.

Lagere groeiverwachting

KBC verwacht dat de huidige groeivertraging de voorbode is van een lagere economische groei in België voor het ganse jaar 2018. Heel wat voorlopende indicatoren evenals onze conjunctuurmodellen wijzen immers op een duidelijke afkoeling. Onderliggend blijft ook het potentiële groeitempo voor de Belgische economie erg zwak. De oorzaken voor de afkoeling zijn vooral internationaal te zoeken, terwijl het lage groeipotentieel te wijten is aan interne factoren.


Magere start 

Met 0,4 % reële economische groei in het eerste kwartaal van 2018 stelde de Belgische economie duidelijk teleur. België volgt daarmee de algemene Europese trend na een sterk 2017. Zo vertraagde de groei eveneens in onze buurlanden in vergelijking met het laatste kwartaal van 2017. De terugval begin 2018 kwam voor velen als een verrassing. Algemeen werd verwacht dat de groeiversnelling nog enige tijd zou aanhouden in België. Vandaag lopen de meningen uit elkaar. Sommigen beschouwen het zwakke eerste kwartaal als een tijdelijke terugval. Anderen geloven dat het beste in deze conjunctuurcyclus achter de rug is. Wij zijn overtuigd van die tweede piste, vooral veroorzaakt door de internationale context. Meer nog, de Belgische economie staat niet alleen voor een verzwakking in 2018. Een verwachte vertraging in de private investeringen en een gebrek aan publieke investeringen beknotten ook ons toekomstig groeipotentieel. Snelle en drastische hervormingen blijven noodzakelijk om het tij tijdig te doen keren. Anders dreigt de Belgische economie een stuurloos schip te worden in woelige internationale wateren.
 

KBC ziet volgende drie redenen voor de voorzichtiger houding.

Belgische uitvoer onder druk

Een eerste reden voor de groeivertraging zien we in de dalende uitvoerbestellingen. De buitenlandse vraag naar Belgische producten en diensten staat onder druk. Dit is deels te wijten aan toenemend protectionisme – een trend die al enkele jaren aan de gang is – en de mogelijke escalatie van de diverse handelsconflicten die de Verenigde Staten recent hebben geïnitieerd. Door de sterke focus van de Belgische uitvoer op de Europese markt worden we deels afgeschermd van de internationale strubbelingen. Maar indirect worden we getroffen omdat onze belangrijkste handelspartners – Duitsland, Frankrijk en Nederland – wel actiever zijn op niet-Europese markten. Als toeleveranciers voor onze buurlanden worden Belgische bedrijven vaak sterker getroffen, aangezien ze zelf minder controle hebben op de ganse uitvoerketen. De relatief sterke euro heeft bovendien de ganse Europese uitvoer parten gespeeld. En tot slot stijgen de Belgische loonkosten weer, na een periode van loonmatiging, waardoor onze internationale concurrentiepositie opnieuw in het gedrang komt. Terwijl de Belgische uitvoer wordt geconfronteerd met uitdagingen, ondersteunt een grotere consumptievraag de invoer dankzij meer jobcreatie en een stijgend beschikbaar inkomen. Hierdoor zal de netto-uitvoer negatief tot de groei bijdragen.

Duurdere olie

Een tweede factor die weegt op de vooruitzichten voor de Belgische economie is de stijgende olieprijs. In vergelijking met andere Europese economieën wordt de Belgische economie altijd relatief sterk beïnvloed door olieprijsbewegingen, onder meer door onze omvangrijke chemiesector en onze relatief hoge energie-intensiteit (bv. door relatief veel verouderde woningen). De stijging van de olieprijs is meer het gevolg van internationale spanningen rond Iran dan van een stijgende vraag naar olie in de huidige hoogconjunctuur. Dergelijke exogene olieschok heeft typisch een neerwaarts effect op de Belgische conjunctuur. Bovendien leidt een stijgende olieprijs traditioneel tot een verslechtering van de Belgische handelsbalans. 

Vertrouwensindicatoren wijzen op verzwakking

Een derde factor, die gerelateerd is aan de voorgaande, is het sentiment bij onze Belgische bedrijven. Vertrouwensindicatoren wijzen op een verzwakking in het algemeen sentiment, dat wel nog altijd relatief optimistisch blijft. Het beeld is vrij uniform over sectoren heen, met uitzondering van de bouwsector. De conflictueuze internationale omgeving doet vooral de indicatoren voor de verwerkende nijverheid verslechteren. Het verzwakte sentiment zal allicht blijven wegen op de conjunctuur in de rest van dit kalenderjaar.

 

Binnenlandse vraag blijft groei ondersteunen 

Ondanks deze negatieve factoren zien we toch ook nog altijd positieve elementen voor de Belgische economie. Dat de effectieve economische groei boven de potentiële groei blijft, is vooral te danken aan een relatief sterke consumptiegroei én investeringsgroei. Beide componenten compenseren tot op zekere hoogte de moeilijkere internationale omstandigheden. Vooral het belang van de private investeringen als groeimotor nam de afgelopen jaren sterk toe. Helaas lijkt het moeilijk om de groei via nieuwe investeringen op peil te houden. Verdere expansie in de private investeringen wordt immers bemoeilijkt door de krapte op de Belgische arbeidsmarkt. Ondanks de hoogconjunctuur en de gunstige financieringsmogelijkheden voor langetermijninvesteringen zijn vele Belgische investeringen bovendien vaak nog gericht op de kortere termijn. Dat blijkt uit de sterke groei in bedrijfskredieten op relatief korte termijn. In combinatie met uitzonderlijk lage publieke investeringen, door de uitdagingen inzake publieke financiën, slaagt België er daardoor niet in om het toekomstig groeipotentieel substantieel te verhogen.
 
KBC stelt groeiverwachting neerwaarts bij van 1,9% naar 1,6% Om deze redenen verwachten we een verzwakking in de Belgische economie. De sterke prestatie van 2017, een groeiversnelling van 1,4% tot 1,7%, kan in 2018 allicht niet worden geëvenaard. Diverse nationale en internationale instellingen publiceerden recent hun groeivooruitzichten voor de Belgische economie. Die cijfers (gemiddeld 1,8% reële economische groei voor 2018) impliceren een verder aantrekkende groei tegenover die in 2017 en zijn allicht te optimistisch. Wij verwachten een lager cijfer (1,6% voor 2018, in plaats van 1,9%) dat dichter aanleunt bij de Belgische potentiële groei (1,4% volgens de Europese Commissie). Dat lijkt een kleine groeivertraging, maar draagt wel bij tot een verder aanhoudende groeiachterstand tegenover de meeste van onze buurlanden. Met een potentiële groei van slechts 1,4% scoort België overigens ook structureel slechter. Een en ander signaleert dat de uitdagingen voor de Belgische economie groot blijven. Als kleine open economie kunnen we weinig veranderen aan de globale omstandigheden, maar we kunnen via noodzakelijke hervormingen wel zorgen voor een omgeving waarin structurele investeringen onze economie versterken. Er is nog werk aan de winkel.

Jan Vanhove, chief economist KBC Group
 
 
Uw KBC-private banker volgt de situatie op de voet.
 
Schrijf u in op onze nieuwsbrief en wij houden u op de hoogte van actuale topics.




Disclaimer
Dit blogbericht mag niet worden beschouwd als een beleggingsaanbeveling of advies. 
 

Gerelateerde artikels

Dieselmarkt blijft extreem krap

Dieselmarkt blijft extreem krap

Stand van zaken in Tsjechië

Stand van zaken in Tsjechië

President Biden ondertekende historische klimaatwet

President Biden ondertekende historische klimaatwet

Elektriciteitsproducenten op zoek naar liquiditeit

Elektriciteitsproducenten op zoek naar liquiditeit