Fit for 55_hero.jpg
Fit for 55_hero.jpg

Fit for 55: wat het betekent

Onder de noemer “Fit for 55” heeft de Europese Commissie een pakket wetsvoorstellen gedaan waarin wordt uiteengezet hoe zij tegen 2050 klimaatneutraliteit in de EU wil bereiken, inclusief de tussentijdse doelstelling van een nettovermindering van de broeikasgasemissies met ten minste 55% tegen 2030. KBC Asset Management hield de voorstellen tegen het licht, trok enkele conclusies en bekeek wat de impact is voor de nuts- en bouwsector.

Het plafond gaat omlaag

Het EU-emissiehandelssysteem (EU-ETS) werkt volgens het "cap and trade"-principe. Er wordt een bovengrens gesteld aan de totale hoeveelheid van bepaalde broeikasgassen die mag worden uitgestoten door de installaties die onder het systeem vallen. Dat plafond wordt in de loop van de tijd verlaagd, zodat de totale uitstoot daalt.

  • ESR (verordening inzake de verdeling van de inspanningen): Dit is het aandeel dat de EU-ETS moet dragen van de nieuwe reductiedoelstelling van 55%. ETS neemt een groter deel van de impact voor haar rekening: 60% (in plaats van 55%). 
  • Frontloading/rebasing: het voorstel voorziet in een eenmalige voorafgaande vermindering met 117 miljoen euro van het aanbod in 2024 om de daaropvolgende LRF (lineaire verminderingsfactor) te verminderen. 
  • Lineaire verminderingsfactor (LRF): 4,2% per jaar (rekening houdend met 117 miljoen euro) tegenover 2,2% nu; dit is het jaarlijkse percentage waarmee het aanbodplafond wordt verlaagd om de doelstelling te halen.

Marktstabiliteitsreserve 5MSR

Sinds 2009 heeft zich in de EU-regeling voor de handel in emissierechten (ETS) een overschot aan emissierechten opgebouwd. Dat overschot is grotendeels te wijten aan de economische crisis (waardoor de emissies sterker zijn gedaald dan verwacht) en de grote invoer van internationale credits. Het wordt gehandhaafd op 24% na 2023 (het zou onder de huidige wetgeving dalen tot 12%).

De marktstabiliteitsreserve zal credits uit de markt blijven halen (via lagere veilingvolumes) en dus de TNAC (Total Number of allowances in circulation) verlagen en de verhandelde vraag/aanbod aanscherpen.

TNAC-drempel

De drempel voor de marktstabiliteitsreserve blijft ongewijzigd: geen wijziging van de TNAC-drempel van 833 miljoen euro (waarboven de MSR in werking treedt).

Nieuwe sectoren

Zoals al uitgelekt in het ontwerp, zullen voortaan ook de luchtvaart en de scheepvaart in het systeem van de emissiehandel worden opgenomen waarbij de scheepvaart tussen 2023 en 2025 recht heeft op een afnemende hoeveelheid gratis emissierechten. Vóór 2026 zijn de extra kosten volgens Morgan Stanley gering, hetzij 0,2 à 1,5% van de verwachte bedrijfswinst voor 2023 van de luchtvaartmaatschappijen.

Zodra alle emissierechten zijn afgeschaft, is de stijging van de CO2-kosten groter, namelijk 3 à 15% van de verwachte bedrijfswinst voor 2026. De totale stijging van de ticketprijzen is gering, 1 tot 1,6 euro per ticket. Een brandstofbelasting, die kan leiden tot dubbele prijzen voor jetfuel binnen 10 jaar, zal een grotere impact hebben en kan 10 à 14 euro per ticket toevoegen (15 à 20% stijging van de all-in-tarieven).

Carbon Border Adjustment Mechanism

Het mechanisme voor Carbon Border Adjustment Mechanism treedt in werking:
• Start in 2023, heffing toegepast op invoer van elektriciteit, staal, cement, aluminium en meststoffen.
• Gratis emissierechten worden tussen 2026 en 2035 geleidelijk afgeschaft voor deze sectoren, met een afname van 10% per jaar.

Het effect Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), dat oneerlijke concurrentie van buiten de EU moet tegen gaan, is waarschijnlijk netto positief voor de prijzen van de EU-emissierechten (EUA of European Union Allowance) op lange termijn, maar ook marginaal op korte tot middellange termijn. De gefaseerde afschaffing van gratis emissierechten voor de CBAM-sectoren in 2025-2035 is zachter dan gehoopt. Aangezien de industrie een groot deel van de emissies blijft dekken door gratis emissierechten, zal de extra vraag (van de industrie die zich op de markt moet indekken) minder groot zijn dan verwacht.

Sectorimpact

Binnen de nutssector is de routekaart met name gunstig voor de opwekking van hernieuwbare energie en de elektriciteitsnetten. KBC Asset Management wijst op belangrijke maatregelen, waaronder een aanscherping van de regeling voor de handel in emissierechten; een groter aandeel van hernieuwbare energiebronnen in het systeem; en specifieke doelstellingen voor het koolstofarm maken van het vervoer. Aangezien een groot deel van de sector op de zwarte lijst staat, heeft Iberdrola de voorkeur.
KBC Asset Management ziet drie belangrijke implicaties en conclusies van het nieuwe EU-beleid voor de bouwsector. In het algemeen heeft “Fit for 55” nogmaals duidelijk gemaakt hoe belangrijk gebouwen en de renovatie zijn om de CO2-reductieambitie van de EU te halen.

1. Een aparte ETS-regeling voor brandstofdistributie in gebouwen
Dit zal waarschijnlijk leiden tot duurdere verwarmingsrekeningen in heel Europa, vooral voor oude inefficiënte kachels op basis van fossiele brandstoffen. KBC Asset Management verwacht dat Europese huishoudens hun verwarmingstoestellen zullen vervangen door modernere technologie, waaronder elektriciteit en biogas, waar die gemakkelijk verkrijgbaar is. Indirect zullen de huishoudens zich ook concentreren op het verbeteren van de bouwschil om hun huisverwarmingsefficiëntie te verhogen, wat zou moeten leiden tot meer isolatie en energie-efficiënt glas.

2. Regelgeving voor gedeelde inspanning
Dat zal leiden tot een herziening van de richtlijn betreffende de energieprestaties van gebouwen, wat zal resulteren in een stringenter juridisch kader inzake de energieprestaties van gebouwen. Het doel zal zijn de renovatiesnelheid van gebouwen tot 2030 te verdubbelen. Andere belangrijke aandachtspunten zijn de circulariteit van bouwmaterialen.

3. Energie-efficiëntierichtlijn
Waarschijnlijk zullen nieuwe maatregelen worden ingevoerd, waaronder de noodzaak om 3% van het gebouwenbestand van de overheid te renoveren, tegenover <1% nu. Dit zal waarschijnlijk de vraag naar isolatie, ramen en andere bouwproducten aanwakkeren.

Lucht- en scheepvaart

Vóór 2026 zijn de extra kosten volgens de berekeningen van Morgan Stanley voor de luchtvaartsector gering, hetzij 0,2 à 1,5% van de verwachte bedrijfswinst voor 2023 van de luchtvaartmaatschappijen. Zodra alle emissierechten zijn afgeschaft, is de stijging van de CO2-kosten groter, namelijk 3 à 15% van de verwachte bedrijfswinst voor 2026. De totale stijging van de ticketprijzen is gering, 1 tot 1,6 euro per ticket. Een brandstofbelasting, die kan leiden tot dubbele prijzen voor jetfuel binnen 10 jaar, zal een grotere impact hebben en kan 10 à 14 euro per ticket toevoegen (15 à 20% stijging van de all-in-tarieven).

Voor containerschepen zou het opnemen in de emissiehandelssysteem volgens heel voorlopige schattingen kunnen leiden tot 5 à 6% hogere vrachttarieven om deze kosten door te rekenen.

De mening van KBC Asset Management

Op het eerste gezicht ziet KBC Asset Management niet voldoende positieve verrassingen om de EUA-koolstofprijzen op te drijven, vooral tegen de achtergrond van een rally van 70%.
De koolstofmarkt was al krap en stevent af op een aanbodtekort van 24% in 2021, 33% in 2022 en 29% in 2023 met een cumulatief tekort van 99% tegen 2024. Met andere woorden, het herzieningsvoorstel is een mooie intentieverklaring (het moet in de komende maanden door de Raad en het Parlement worden goedgekeurd) maar heeft geen invloed op de fundamenten van de markt in de komende drie jaar.

De focus van de markt zal liggen op de aanbodtekorten, niet op de gevolgen van het voorstel voor 2024 en daarna. KBC Asset Management ziet het nieuwe kader vooral als een steun in de rug voor hogere koolstofprijzen op lange termijn.

Evolutie CO2 prijs.jpg
Maak kennis met KBC Private Banking & Wealth
Inschrijven op onze nieuwsbrief

U mag dit nieuwsbericht niet beschouwen als een beleggingsaanbeveling of als advies.