Om hun ecologische voetafdruk te reduceren, moeten bedrijven hun energiehuishouding helemaal herbekijken. Dat brengt uitdagingen met zich mee. Maar met enkele kleine stappen kan men al snel mooie resultaten boeken.
Naar een klimaatneutraal continent
Zowat 75% van de broeikasgasemissie in Europa is afkomstig van energieproductie en energieverbruik. Daarmee is energie een onvermijdelijk speerpunt in de Europese klimaatdoelstelling om tegen 2050 uit te groeien tot het eerste klimaatneutrale continent. Tussentijds moet tegen 2030 de uitstoot al met 55% verminderen tegenover 1990.
Dat is geen eenvoudige opdracht, want naarmate het klimaat opwarmt, dreigen we in een vicieuze cirkel te belanden waarbij het energieverbruik toeneemt door onder meer het stijgende gebruik van verkoelingssystemen. Als we blijven teren op grijze energie, zal de uitstoot en vervolgens de temperatuur alleen maar verder omhooggaan. De deadline om de klimaatdoelstellingen te halen, komt steeds dichterbij. Er is geen tijd om te talmen. De kanteling die we als maatschappij moeten realiseren is gigantisch. Bedrijven spelen daarin een belangrijke rol. Het is voor hen verleidelijk om af te wachten als er nog geen directe impact is op het kostenmodel. Maar de regelgevende druk zal blijven toenemen. Ondernemers kunnen wachten tot ze wel moéten investeren in energiebesparende maatregelen om bijvoorbeeld boetes te vermijden. Of ze kunnen op hun eigen ritme de kanteling maken naar een duurzame onderneming met beperkte ecologische voetafdruk. De laatste manier is de beste garantie om te overleven.
Katrien Brouwers, business innovation manager energy bij KBC
Ecologische voetafdruk
Dat besef neemt ook langzaam toe bij ondernemers. "Bij de grote energieverbruikers is energie een grote kostprijs. Dergelijke bedrijven zijn erg begaan met hun energiehuishouding. Bij de doorsnee kmo leeft dat minder, gewoonweg omdat de energiecomponent minder nadrukkelijk aanwezig is in hun dagelijkse werking", zegt Iwan Barrez, sustainability manager bij KBC.
"Toch voelen ook zij de druk toenemen, naarmate klanten meer vragen stellen over hun ecologische voetafdruk en ze daarover moeten rapporteren. Daardoor wordt voor elke onderneming het energieverbruik een belangrijk aandachtspunt in de toekomst."
Energiemarkt in evolutie
Op dit ogenblik evolueren we naar een geïntegreerde, geconnecteerde en gedigitaliseerde Europese energiemarkt. Net zoals data niet langer centraal worden opgeslagen in grote centrale mainframes, maar op veel verschillende punten rondzweven in de cloud, zo evolueert ook de energiemarkt naar een model waarin de productie niet langer gecentraliseerd is. Zowel particulieren als ondernemingen zullen nog veel meer hun eigen hernieuwbare energie opwekken. Daardoor zal de energieproductie sterker fluctueren en moet de productie goed op de energievraag van een bepaald moment worden afgestemd. Digitale toepassingen en het 'internet of things' zullen dat proces stroomlijnen en eenvoudiger maken.
Stappenplan voor energietransitie
"De eerste stap voor een onderneming is om zelf helemaal overtuigd te zijn van het belang van de energietransitie. Daarna volgt de praktische invulling, en die is voor elke bedrijf anders", merkt Bert Derudder, senior manager project finance renewable energy bij KBC. Voor de meeste bedrijven is energie niet hun kernactiviteit. Ze hebben echt nood aan begeleiding bij het bepalen van de juiste maatregelen.
"KBC stimuleert zijn bedrijfsklanten om hun energiehuishouding te verduurzamen. Vanaf het prille begin van een energieproject willen we een klankbord zijn, de ondernemer op weg helpen en in contact brengen met partijen die eveneens een rol in de beoogde transitie kunnen spelen", zegt Freddy Van Bogget, innovation manager bij KBC. "In een volgend stadium kunnen we eventueel financiering voorzien, onder meer in de vorm van een lening of een krediet met steun van de Europese Investeringsbank."
Energieverbruik terugschroeven
Voor ondernemingen die hun energieverbruik willen terugschroeven, komt het erop aan om eerst dat verbruik in kaart te brengen. De klanten van KBC Corporate Banking kunnen daarvoor een beroep doen op adviesbureau Encon. Die partner van KBC kan onder andere
- De CO2-voetafdruk van een onderneming begroten
- Begeleiden bij het opstellen van een duurzaamheidsstrategie
- Advies geven over energieverbruik, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie
Op basis van een analyse van het energieverbruik zal Encon een aantal maatregelen voorstellen. Sommige van die ingrepen zullen relatief makkelijk zijn en hebben al meteen een effect op het energieverbruik. Dat kan gaan over
- Het vervangen van de traditionele verlichting door ledverlichting
- Het sluimerverbruik van elektrische apparaten vermijden
- De verwarming uitschakelen tijdens het weekend
- Oude koelinstallaties vervangen
Vervolgens is ook het genereren van hernieuwbare energie een belangrijke schakel in het stappenplan.
"Op dat vlak vormt de kanteling naar elektrische bedrijfswagens – die nu volop aan de gang is – een energetische uitdaging. Want al die wagens moet je natuurlijk ook opladen. Dat kan het best gebeuren met hernieuwbare energie", zegt Iwan Barrez, sustainability manager bij KBC.
Blijf niet bij de pakken zitten
Het komt erop aan dat bedrijven niet bij de pakken blijven zitten en de eerste stappen richting een duurzame energiehuishouding zetten. Sommige ondernemers zullen merken dat voor bepaalde problemen nog geen oplossingen bestaan. Zo volstaat de huidige batterijtechnologie nog niet om zwaar vrachtvervoer op korte termijn te elektrificeren. En ook de ontwikkeling van waterstof als alternatieve brandstof voor vrachtwagens zit nog in een heel vroege fase. Voor transportbedrijven is het dus niet evident om hun vloot te vergroenen, hoewel ook hun klanten de druk opvoeren om te verduurzamen.
Maar terwijl transportbedrijven niet in een klap kunnen overschakelen op groene alternatieven voor de aandrijving van hun vrachtwagens, kunnen ze wel al andere maatregelen nemen. "Het brandstofverbruik kan worden teruggedrongen door te werken aan het rijgedrag van de chauffeurs of door de bandenspanning te optimaliseren. Dat illustreert meteen dat ondernemingen ook met relatief kleine maatregelen stap voor stap kunnen bijdragen aan de transitie naar een duurzame en meer energiezuinige samenleving", besluit Iwan Barrez.
Duurzaamheid in de praktijk: Fruitsnacks
Het is maar logisch dat we respectvol met de natuur omspringen.
Fruitsnacks pionierde in ons land met fruitleveringen op het werk. Het bedrijf verdeelt wekelijks 5.000 à 6.000 fruitpakketten aan 2.500 verschillende bedrijven. Alle pakketten worden samengesteld bij Fruitsnacks. De appelen en peren zijn afkomstig van de eigen teelt, het andere fruit wordt aangekocht. "Als fruitteler zijn we volledig afhankelijk van de natuur. Het is maar logisch dat we respectvol omspringen met de natuur en onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk houden", zegt Roel Paesmans, zoon van de zaakvoerder en operationeel manager.
Het bedrijf tracht al enkele jaren het energieverbruik zo laag mogelijk te houden. Sinds 2007 liggen er zonnepanelen op het dak. Maar daar blijft het niet bij. "Het is gemakkelijk om zonnepanelen op je dak te plaatsen. Maar voor ons gaat dat lang niet ver genoeg", zegt zaakvoerder Karel Paesmans. Daarom werd de oude koelinstallatie vervangen door een koelinstallatie op basis van ammoniak. Die is veel milieuvriendelijker en ook energiezuiniger dan een installatie met freonvloeistof. "Met die switch reduceren we onze CO2-uitstoot al met 41 ton", zegt Karel Paesmans.
Naast de zonnepanelen die al energie opwekken, komt er binnenkort nog een windturbine bij met een vermogen van 95 kilowatt. "Het grote voordeel van een windturbine is dat die ook bij slecht weer stroom genereert. Daarmee zal onze loods volledig energieneutraal zijn. Sterker nog: we zullen zelfs meer energie opwekken dan we verbruiken", zegt Karel Paesmans.
KBC wijst er uitdrukkelijk op dat het gebruik van termen als 'groen' en 'duurzaam' op deze webpagina geenszins suggereert dat wat wordt beschreven al (volledig) in overeenstemming is met de EU-Taxonomie.