Een woning erven of schenken: moet je verplicht renoveren?

Een woning krijgen via een schenking of erfenis klinkt als een mooi cadeau. Maar soms komt er meer bij kijken dan je denkt. Sinds 2023 geldt in Vlaanderen een renovatieplicht voor residentiële gebouwen (dus eengezinswoningen en appartementen) met een slecht EPC-label. Wat betekent dat als je een woning erft of geschonken krijgt? Moet je dan ook verplicht renoveren? We leggen het uit.

Koop je een woning met een EPC-label E of F? Dan ben je verplicht om die te renoveren tot minstens label D. Die regel geldt in Vlaanderen sinds 1 januari 2023 voor eengezinswoningen en appartementen en is bedoeld om het energieverbruik van woningen te verbeteren. Vlaanderen zal dat actief opvolgen. Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) beheert de energieprestatiedatabank, zal de naleving van de renovatieverplichting controleren en boetes opleggen als je de renovatieplicht negeert. Het is dus belangrijk om vooraf goed te weten welk energielabel een woning heeft, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. 

Erf je een woning? Dan hoef je je meestal geen zorgen te maken over de renovatieplicht. Een erfenis wordt namelijk niet beschouwd als een officiële overdracht via een notaris, en valt daardoor buiten de standaardregels. Toch is het niet altijd zo zwart-wit. In sommige gevallen erf je niet alleen de woning, maar ook de verplichtingen die eraan vasthangen.

• Een eerste uitzondering is de lopende verplichting. Was de woning vóór het overlijden al onderworpen aan een renovatieplicht, bijvoorbeeld omdat de vorige eigenaar ze recent had gekocht met een slecht EPC-label? Dan gaat die verplichting automatisch over op jou als erfgenaam. Je neemt dus niet alleen de eigendom over, maar ook de renovatietermijn die al loopt.
• Een tweede uitzondering is wanneer je andere erfgenamen uitkoopt. In dat geval wordt jouw aandeel in de woning omgezet naar volledige eigendom via een notariële akte. En dat is precies het moment waarop de renovatieplicht in werking treedt – op voorwaarde dat de woning een EPC-label E of F heeft.

Bij een schenking ligt het verhaal anders dan bij een erfenis. Een schenking van vastgoed verloopt via een notaris. Gebeurt er een overdracht in volle eigendom, dan  kan de renovatieplicht spelen. Opgelet, de renovatieplicht geldt niet bij een overdracht van enkel blote eigendom of enkel vruchtgebruik. 

Heb je een woning gekregen via schenking na 1 januari 2023? Dan moet je goed opletten. Als het EPC-label van de woning E of F is, dan ben je verplicht om naar verwachting binnen zes jaar te renoveren tot minstens label D. Die termijn begint te lopen vanaf de datum van de schenking. 

Sommige familiale schenkingen vallen buiten de verplichting, maar dat is eerder de uitzondering dan de regel. Neem best contact op met een notaris voor meer informatie over mogelijke uitzonderingen. In de meeste gevallen geldt: wie een woning geschonken krijgt, krijgt er ook de renovatieplicht bij.

De renovatieplicht kan een stevige impact hebben op je budget en planning. Zeker bij oudere woningen kunnen de renovatiekosten oplopen. Denk aan isolatie, nieuwe ramen of een energiezuinige verwarmingsinstallatie. Bovendien start de renovatietermijn meteen vanaf het moment van overdracht. En als je de regels negeert, riskeer je een boete. In sommige gevallen is het zelfs verstandiger om een schenking of erfenis te weigeren, bijvoorbeeld als de kosten niet opwegen tegen de baten.

Een goede voorbereiding begint met inzicht. Laat daarom een EPC-verslag opmaken, zodat je weet welk energielabel de woning heeft. Tools zoals Setle   helpen je om een realistische inschatting te maken van de renovatiekosten én van de premies waarop je recht hebt. Tot slot: laat je goed adviseren. Een notaris of bankadviseur kan je helpen om de juridische en financiële gevolgen helder te krijgen. Zo neem je een weloverwogen beslissing - en kom je achteraf niet voor verrassingen te staan.

Wil je weten wat een renovatie je zou kosten of welke premies je kan krijgen? Met de handige tool in KBC Mobile en KBC Touch krijg je snel een inschatting van de renovatiekosten én de mogelijke premies. Heb je nog geen EPC-verslag of andere attesten? Dan kan je die eenvoudig aanvragen via onze online dienst. En als je effectief wilt renoveren, ontdek dan hoe je dat met een lening op maat en handige begeleiding via KBC kan aanpakken.

Kredietvorm: Lening op afbetaling. Onder voorbehoud van goedkeuring van je kredietaanvraag door KBC Bank NV. Kredietgever: KBC Bank NV, met zetel in Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0462.920.226, RPR Brussel.