Relatiefraude: opgelicht door je cyberlief
Relatiefraude, ook wel bekend als datingfraude, is het oplichten van slachtoffers door hen verliefd te laten worden op de oplichter, of hen (valse) hoop te geven op een liefdesrelatie. De oplichter maakt vervolgens misbruik van de kwetsbaarheid van de slachtoffers door hen aan te zetten tot het overschrijven van geld. Slachtoffers houden hier zowel financieel als psychologisch leed aan over.
Hoe gaan oplichters te werk?
De oplichters gaan goed voorbereid te werk. We kunnen drie stappen onderscheiden:
1) De kennismaking
De oplichter benadert het slachtoffer vaak via sociale media zoals Facebook of Instagram, maar zoekt soms ook toevlucht tot datingsites en applicaties zoals Tinder of e-mail- en chatplatformen.
Met een vals profiel of gestolen identiteit probeert hij of zij het vertrouwen van het slachtoffer te winnen.
Tijdens de kennismakingsfase verzamelt de dader informatie die in een latere fase van de oplichting goed van pas kan komen. Hij gaat de gevoeligheden van het slachtoffer na (is de persoon eenzaam en op zoek naar een relatie?) en wat er mogelijk te halen valt (welke job heeft het slachtoffer, wat is de woonsituatie...?).
2) Het inpalmen
Vervolgens wint de oplichter het vertrouwen van het slachtoffer en speelt hij in op de gevoelens om haar of hem geleidelijk aan emotioneel afhankelijk te maken.
Een dader kan in deze fase bijvoorbeeld gevoelige informatie over "zichzelf" vertellen. Door zich zo kwetsbaar op te stellen, zal hij het slachtoffer manipuleren nog meer informatie te delen, zoals inkomen, adres, spaargeld… Een klein geldbedrag kan worden gevraagd en snel terugbetaald om aan te geven hoe "betrouwbaar" de persoon is.
Het inpalmen kan enkele weken tot maanden in beslag nemen.
3) Het noodlot
Eens het vertrouwen is gewonnen en er gevoelens zijn ontwikkeld, speelt de oplichter hier al snel op in om geld te vragen. Vaak is er sprake van een 'crisis' waarvoor snel geld nodig is, zoals bijvoorbeeld medische kosten voor een ziek familielid. Of, een ander voorbeeld, zijn betalingsplatform dat zogenaamd niet werkt, net wanneer hij een vliegtuigticket wilt kopen om het slachtoffer 'eindelijk' te kunnen bezoeken…
Wie weigert te betalen, kan gechanteerd worden met details of compromitterend materiaal, of overhaald worden "een kleinere som" voor te schieten.
Na het toeslaan van het noodlot en het ontvangen van het geld, is de fraude geslaagd. De oplichter kan proberen om het slachtoffer nog extra sommen afhandig te maken. Kort nadien verdwijnt deze echter prompt van het toneel. Valse accounts worden verwijderd, en daarmee ook alle sporen.
Hoe voorkom je relatiefraude?
- Wees voorzichtig met het delen van persoonlijke gegevens op sociale netwerk- en datingsites.
- Wees altijd op je hoede als je iemand online leert kennen. Ga langzaam en stel vragen.
- Let op spellings- en grammaticale fouten, op tegenstrijdigheden in hun verhaal en op excuses zoals bv. hun camera dat niet werkt.
- Onderzoek de foto en het profiel van de persoon om te zien of het materiaal ook ergens anders opduikt.
Tip: Gestolen foto’s worden vaak hergebruikt. Foto's kunnen via Google Afbeeldingen worden gezocht: klik op het icoontje van de fotocamera in de zoekbalk. De foto van het online personage kan dan worden geüpload. - Verstuur nooit compromitterend materiaal, zoals naaktfoto's.
- Pas op voor geldverzoeken. Verstuur nooit geld of kredietkaart- of bankgegevens.
Wat als je slachtoffer bent?
Zet alle vormen van contact met de oplichters stop en dien klacht in bij de politie. Als je geld hebt overgeschreven, bel dan onmiddellijk naar Secure4u op het nummer 016 432 000. Deze dienst is 24/7 bereikbaar.
