Checklist wat doen bij een overlijden

Checklist wat doen bij een overlijden

Je hebt iemand dierbaar verloren. Als nabestaande moet je op vrij korte termijn een aantal administratieve formaliteiten in orde brengen. Met andere zaken kun je nog even wachten. Weet je niet waar te beginnen?

Checklist wat doen bij een overlijden

Onze checklist helpt je de actiepunten die voor jou relevant zijn in kaart te brengen

  • Stel zelf je checklist samen: per thema kun je aanduiden of je het wilt opnemen in je checklist

Vaststelling van het overlijden

Een arts moet het overlijden officieel vaststellen. Hij of zij stelt het overlijdensattest op.

Voeg toe aan checklist Laat het overlijden vaststellen door een arts

Begrafenis

De begrafenisondernemer helpt je alle praktische zaken voor de afscheidsviering te regelen. Je hebt een adressenlijst nodig van de mensen die je wilt uitnodigen. Denk ook aan teksten, muziek, foto's enz.

Voeg toe aan checklist Contacteer een begrafenisondernemer

Burgerlijke stand

De gemeente waar de persoon is overleden, maakt een akte van overlijden op. Je ontvangt daarvan een uittreksel. Vraag meteen een aantal exemplaren, want je hebt ze nodig om verschillende instanties te verwittigen.

In de praktijk zorgt de begrafenisondernemer voor de aangifte. Bij een overlijden in het ziekenhuis of een zorginstelling zal de verantwoordelijke vaak voor de aangifte zorgen.

Voeg toe aan checklist Vraag de begrafenisondernemer of de verantwoordelijke van het ziekenhuis naar de uittreksels uit de overlijdensakte

Bank & Verzekering

Voor een vlotte afhandeling van de bank-en verzekeringszaken van de overledene, is het belangrijk dat je het overlijden zo snel mogelijk meldt bij de banken en verzekeringsmaatschappijen van de overledene.

Maak je kenbaar als nabestaande. Dit is nodig om als mogelijke erfgenaam aan het nalatenschapsdossier toegevoegd te worden.

Voeg toe aan checklist Meld het overlijden bij de banken en verzekeringsmaatschappijen
Voeg toe aan checklist Laat je registreren als nabestaande

Notaris

Het aanstellen van een notaris is verplicht wanneer er een testament, een huwelijkscontract of een handelingsonbekwame erfgenaam is.

De notaris kan bovendien helpen bij het vaststellen van de erfgenamen, bij de fiscale aangifte en/of bij de verdeling van de nalatenschap.

Voeg toe aan checklist Stel een notaris aan

Werkgever of pensioendienst

Als de overledene nog werkte, breng je de werkgever zo snel mogelijk op de hoogte van het overlijden.

Voor een zelfstandige contacteer je het best zijn boekhouder. Die helpt je om alle nodige instanties op de hoogte te brengen.

Als langstlevende echtgenoot heb je onder bepaalde voorwaarden recht op een overlevingspensioen.

Voeg toe aan checklist Verwittig de werkgever
Voeg toe aan checklist Verwittig de boekhouder
Voeg toe aan checklist Informeer bij de pensioendienst of je voor een overlevingspensioen in aanmerking komt

Kinderen

Bij het overlijden van een of beide ouders hebben de kinderen ten laste eventueel recht op verhoogde kinderbijslag, de zogenaamde wezensbijslag. De Kruispuntbank brengt het kinderbijslagfonds automatisch op de hoogte van het overlijden. De verhoogde bijslag wordt uitbetaald vanaf de maand die volgt op het overlijden.

Breng de school, hogeschool of universiteit van de kinderen op de hoogte. De onderwijsinstelling zorgt dikwijls voor extra begeleiding en ondersteuning.

Een kind ten laste kan bij het overlijden van een ouder recht krijgen op een (hogere) studietoelage. De overwijsinstelling geeft je daarover meer informatie.

Huisdieren

Kun je de huisdieren van de overledene niet houden? Zoek dan geschikte opvang.

Staat het huisdier geregistreerd op naam van de overledene, bijvoorbeeld met chip of tattoo, laat dan de identificatiegegevens aanpassen.

Voeg toe aan checklist Controleer of je recht hebt op verhoogde kinderbijslag
Voeg toe aan checklist Heb je recht op verhoogde kinderbijslag? Controleer of je die ontvangt
Voeg toe aan checklist Breng de onderwijsinstelling op de hoogte van het overlijden
Voeg toe aan checklist Informeer naar een eventuele (verhoogde) studietoelage
Voeg toe aan checklist Zorg voor opvang voor de huisdieren

Lonen en andere vergoedingen

Voor een overleden werknemer betaalt men meestal nog lonen, vakantiegeld, een dertiende maand of andere vergoedingen uit. Bij een arbeidsongeval of arbeidswegongeval betaalt men bijkomende vergoedingen uit. Sommige werkgevers komen bovendien tegemoet in de begrafeniskosten.

Informeer bij de werkgever of de overledene was aangesloten bij een groepsverzekering en breng de betrokken verzekeringsmaatschappij op de hoogte. Zij keert de rente en/of het kapitaal uit aan de rechthebbenden.

Vervangingsinkomen

Als de overledene een vervangingsinkomen ontving, breng je de instelling die het vervangingsinkomen uitbetaalt op de hoogte. Dat kan de werkloosheidskas, het ziekenfonds of het OCMW zijn. Het vervangingsinkomen van de langstlevende partner wordt eventueel aangepast door het overlijden.

Uitvaartverzekering

Ga na of de overledene een uitvaartverzekering had. Dat kan de uitvaartfactuur gevoelig verlichten. Bij KBC kun je facturen van de uitvaart tot 40 dagen na de afscheidsviering bezorgen.

Vakbond

De meeste vakbonden betalen een deel van de begrafenis- of crematiekosten.

Ziekenfonds

Het ziekenfonds keert meestal een vergoeding uit voor de begrafenis- of crematiekosten. Als weduwe of weduwnaar heb je mogelijk recht op een verhoogde terugbetaling van de kosten voor gezondheidszorg.

Voeg toe aan checklist Informeer bij de werkgever naar nog uit te betalen vergoedingen
Voeg toe aan checklist Informeer naar een eventuele groepsverzekering
Voeg toe aan checklist Verwittig de verzekeringsmaatschappij waar de overledene een groepsverzekering had
Voeg toe aan checklist Breng de instelling die het vervangingsinkomen uitbetaalt op de hoogte
Voeg toe aan checklist Bezorg de factuur van de begrafenis aan de verzekeringsmaatschappij
Voeg toe aan checklist Informeer bij de vakbond of die tegemoetkomt in de begrafenis- of crematiekosten
Voeg toe aan checklist Neem contact op met het ziekenfonds

Woning

Wanneer de overledene eigenaar was, kun je de woning verkopen of laten overnemen door een nabestaande. Was de overledene huurder, dan gaan de rechten en plichten van de huurder over op de erfgenamen, tenzij het huurcontract dat anders bepaalt.

Beslis wat er gebeurt met een eventueel tweede verblijf, garage en/of studentenkamer.

Wanneer de overledene een woning verhuurde, gaan zijn rechten en plichten als verhuurder over op de erfgenamen, tenzij het huurcontract dat anders bepaalt.

Nutsvoorzieningen

Nutsvoorzieningen zoals water, gas, elektriciteit, telefoon, tv en internet lopen door na een overlijden. Meld het overlijden aan alle nutsbedrijven die correspondentie sturen op naam van de overledene. Beslis of je de voorzieningen overneemt, het contract stopzet of voor het leegstandtarief kiest.

Onderhoudscontracten

Zeg contracten voor het onderhoud van de woning van de overledene op, zoals een poetshulp met dienstencheques, een onderhoudscontract voor de verwarmingsketel, enz. Zo vermijd je dat ze stilzwijgend verlengd worden.

Voeg toe aan checklist Beslis wat er met de gezinswoning, het tweede verblijf, de garage, enz. gebeurt
Voeg toe aan checklist Stel de gezinswoning, het tweede verblijf, de garage, enz. te koop
Voeg toe aan checklist Controleer de bepalingen in het (de) (ver)huurcontract(en) en bespreek met de eigenaar/ huurder welke regeling getroffen wordt
Voeg toe aan checklist Laat de post doorsturen naar een ander adres
Voeg toe aan checklist Beslis wat er met de verhuurde woning gebeurt
Voeg toe aan checklist Beslis wat er gebeurt met water, gas, elektriciteit, enz. en meld dit bij de betreffende leverancier
Voeg toe aan checklist Zeg onderhoudscontracten op

Uitgaven

Vaak zijn er nog een aantal vaste kosten zoals abonnementen op kranten of tijdschriften, het lidmaatschap van een vereniging, enz. Die contracten worden dikwijls betaald met een domiciliƫring of een periodieke opdracht. Je zegt ze het best zo snel mogelijk op. Het reeds betaalde lid- of abonnementsgeld krijg je soms gedeeltelijk terug. Je kunt het contract eventueel overnemen.

Voeg toe aan checklist Beslis wat er gebeurt met de vaste uitgaven
Voeg toe aan checklist Neem abonnementen of lidmaatschappen over en laat de bijbehorende domiciliƫring of periodieke opdracht aanpassen
Voeg toe aan checklist Zeg abonnementen of lidmaatschappen en de bijbehorende domiciliƫring of periodieke opdracht op
Voeg toe aan checklist Zeg andere periodieke opdrachten op

Voertuig

Het voertuig op naam van de overledene kun je als erfgenaam overnemen of verkopen.

Voeg toe aan checklist Beslis wat er gebeurt met het voertuig van de overledene
Voeg toe aan checklist Neem contact op met de DIV om de nummerplaat te laten schrappen of overdragen
Voeg toe aan checklist Neem contact op met de verzekeringsmaatschappij om de autoverzekering op te zeggen of over te nemen

Nalatenschap

Als er geen testament is, wordt de wettelijke regeling gevolgd om de erfgenamen te bepalen.

Je kunt de erfenis of nalatenschap aanvaarden, verwerpen of aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Als je de erfenis aanvaardt, moet je ze aangeven bij de fiscus. Op basis van deze aangifte berekent de fiscus de successierechten of erfbelasting die je moet betalen.

De bank kan de rekeningen en kluizen pas vrijgeven wanneer zijzelf de fiscale aangifte indiende en wanneer alle erfgenamen bekend zijn, er geen sociale of fiscale schulden zijn, en de erfgenamen het eens zijn over de verdeling.

Voeg toe aan checklist Ga na of er een testament is
Voeg toe aan checklist Vraag een akte of attest van erfopvolging op
Voeg toe aan checklist Beslis of je de erfenis aanvaardt, verwerpt of aanvaardt onder voorrecht van boedelbeschrijving
Voeg toe aan checklist Dien de fiscale aangifte in
Voeg toe aan checklist Beslis met alle erfgenamen hoe je de nalatenschap verdeelt
Voeg toe aan checklist Betaal de successierechten of erfbelasting

Belastingaangifte

Voor de overledene moet nog een laatste aangifte van de personenbelasting gebeuren.

Voeg toe aan checklist Dien de belastingaangifte voor de overledene in

Lening bij overlijden

Op wie valt dan de verantwoordelijkheid? Hoe bescherm ik die persoon hiervoor?

Opzegging contract

Regel je erfenis zelf met een testament

De wet bepaalt wie je erfgenamen zijn. Toch heb je een zekere vrijheid om zelf je erfenis te regelen met een testament.

Ziekte of ongeval in het buitenland?

Ben je goed verzekerd op reis? Wat moet je doen als je ziek wordt of een ongeval krijgt buiten Belgiƫ?